11 grudnia 2019, godz. 18:00
TRAFO, ul. Świętego Ducha 4, Szczecin

W warszawskim wydawnictwie Convivo Anny Matysiak ukazała się książka Konrada Wojtyły "Pod czerwień. 111 wierszy". To autorski wybór 100 wierszy z wszystkich dotychczasowych tomów poety poszerzony o 11 premierowych wierszy. Wśród nich znaleźć można m.in. teksty z debiutanckiego arkusza wydanego w 2000 roku oraz te pomieszczone w tomie może boże (2010 Instytut Mikołowski), wyróżnionym Lubuskim Wawrzynem Literackim czy Znaku za pytaniem (2017, WBPiCAK), za który Wojtyła otrzymał Nagrodę Otoczaka. Wierszy tytułowy – podobnie jak 10 zupełnie nowych utworów – zapowiada jednocześnie nową książkę szczecińskiego poety Scherzofrenia, która powinna ukazać się w przyszłym roku. 

Prof. Zbigniew Mikołejko w posłowiu do "Pod czerwieni" definiuje Wojtyłę jako autora na wskroś metafizycznego, niewolnego od grozy i „męstwa bycia” (określenie Paula Tillicha), metodycznie wręcz zmagającego się z kalectwem oraz szorstkością świata, z jego niedostatkiem czy brakiem, na który autor nie wyraża zupełnie zgody. Jednocześnie zwraca uwagę na odniesienia do tradycji awangardowych, w tym również – a może przede wszystkim – na prywatną, intymną rewolucję w języku: „doznajemy wyszukanej językowej ekwilibrystyki, a wręcz nawet szaleństwa metafor, konsekwentnie niesfornych i drastycznie wierzgających przeciw sobie albo ironicznie kwestionujących się wzajem. Ale ta językowa wywrotowość praktykowana jest przez poetę – to zgoła paradoksalne – z zadziwiającą i żelazną wręcz dyscypliną, bez żadnej pokusy rozkiełznania”. 

Zdaniem Mikołejki to właśnie „z gruzów języka” osuwających się w religijną pustkę Wojtyła buduje z żelazną konsekwencją swoje wiersze: „I to coś znaczy, jakieś wyrodzenie czy też wydziedziczenie. Ale wydziedziczenie nieostateczne przecież – coś zostało z gruzów języka, coś kołacze się w ruinach i głowie, coś majaczy w głębi tych przygodnych egzystencjalnych konstruktów. To oczywiście zatem język żywy, wciąż żywy. To choćby język „podsłuchańców”. „Podsłuchańce” te, inaczej niż u Wisławy Szymborskiej, nie skupiają się u Wojtyły na spuentowanej zręcznie anegdocie „wprost z życia”, lecz – lekcja Białoszewskiego została tu wysłuchana starannie i z ogromnym wynalazczym pożytkiem – na karkołomnych paradoksach mowy, na łamańcach i harcach mowy już potrzaskanej, krnąbrnej, zawsze wiodącej na jakieś manowce, w jakieś miazmaty mowy i wewnętrznego pejzażu, coś jednak w sumie – i mimo wszystko – objawiającej. Tak, tak – objawiającej”. 

Joanna Oparek dodaje zaś, że Pod czerwień to współczesna opowieść o długiej podróży (a bez dłużyzn) do domu poezji, gdzie mieszkają miłość, śmierć i pamięć o miłości i śmierci. Czasem słychać w nim śmiech, który jest „diagnozą rzeczy wspólnych”. Zmieniając konwencję tej notki chciałabym jeszcze dodać, że wiersze Konrada Wojtyły rozbierają nas „haftka po haftce”. Słowa wbijają się w słowa, wcinają się w myśli. Po to, żeby przenicować rzeczywistość. Żeby dobrać się do tego, co metafizyczne.
Książka ukazała się dzięki dofinansowaniu Miasta Szczecin.

𝗞𝗼𝗻𝗿𝗮𝗱 𝗪𝗼𝗷𝘁𝘆ł𝗮 (1979) – poeta, krytyk literacki i publicysta. Wiceprezes Fundacji im. Sławomira Mrożka. Juror Nagrody Literackiej dla Autorki Gryfia. W latach 2005-2009 z-ca redaktora naczelnego kwartalnika literacko-filozoficznego [fo:pa]. Od 1998 roku związany z Polskim Radiem. W latach 2012-2014 redaktor naczelny kwartalnika „eleWator”. Wydał sześć tomów poetyckich; ostatnio Znak za pytaniem (2017) oraz książkę Rewersy. Rozmowy literackie (2014). Przełożył z jidisz na polski wiersze Eliasza Rajzmana, które ukazały się w tomie Mech płonący (2015). Współredaktor książki Rafała Wojaczka Nie te czasy. Utwory nieznane (2016).  Publikował w wielu pismach w kraju i za granicą. Tłumaczony na angielski, niemiecki, czeski, ukraiński, słoweński. Mieszka w Szczecinie.

𝗭𝗯𝗶𝗴𝗻𝗶𝗲𝘄 𝗠𝗶𝗸𝗼ł𝗲𝗷𝗸𝗼 (1951) – filozof i historyk religii, eseista i poeta. Kierownik Zakładu Badań nad Religią i profesor w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN, członek Akademii Amerykańskiej w Rzymie. Autor blisko tysiąca publikacji w dziewięciu językach. Ważniejsze książki: Katolicka filozofia kultury w Polsce w epoce modernizmu (1987), Mity tradycjonalizmu integralnego (1998), Emaus oraz inne spojrzenia do wnętrza Pisma (1998), Śmierć i tekst. Sytuacja ostateczna w perspektywie słowa (2001), Żywoty świętych poprawione (2001, 2004, 2011), W świecie wszechmogącym. O przemocy, śmierci i Bogu (2009), We władzy wisielca, t. 1-2 (2012-2014), Żywoty świętych poprawione ponownie (2017). Opublikował dwa tomy wierszy: ”Gorzkie żale” (2017) oraz „Heilsberg, to miasto” (2019).

Źródło: