Dobrzany leżą w centralnej części województwa zachodniopomorskiego, we wschodniej części powiatu stargardzkiego.Od strony południowej opływa Dobrzany niewielka rzeka Pęzinka, dopływ Krąpieli, która przepływa przez Staw Młyński i wpada do Jeziora Szadzkiego.
Miejscowość Dobrzany leży 32 km od Stargardu Szczecińskiego, 42 km od Kalisza Pomorskiego oraz 43 km od Drawska Pomorskiego.
Przez gminę Dobrzany prowadzą dwa szlaki turystyczne: pieszy szlak turystyczny (czerwony) Szlak Hetmana Stefana Czarnieckiego oraz szlak turystyczny (zielony) Szlak „Wzniesienia Moreny Czołowej”.
Dobrzany to miejscowość w województwie zachodniopomorskim, w powiecie stargardzkim, na Pojezierzu Ińskim. Umiejscowione bezpośrednio nad jeziorem Szadzko. Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Dobrzany. Według danych z 28 grudnia 2012 powierzchnia miasta wynosiła 5,34 km².
Herb Dobrzan przedstawia w polu srebrnym na pasie błękitnym czerwoną łapę gryfa ze złotymi pazurami. Symbol gryfa pomorskiego nawiązujący do przynależności z Księstwem Pomorskim i samym Pomorzem.
Nieznana jest pierwsza słowiańska nazwa tej miejscowości. W zachowanych dokumentach występowała pod nazwą Jacobshagen. Pochodzi ona od Jakuba von Guntensberga, który podarował Dobrzanom prawa miejskie magdeburskie. Nazwa ta po II wojnie światowej uległa kilkakrotnej zmianie. Najpierw miejscowość nazywała się Jakubowo, później Dobrzanek, aż wreszcie utrwaliła się obecna nazwa Dobrzany. Administracyjnie została potwierdzona w listopadzie 1946 r.
Pierwsze ślady wczesnośredniowiecznego osadnictwa ludzkiego na terenie obecnej miejscowości Dobrzany sięgają VII w. W IX–XIII w. istniały tu dwa grody obronne. Przed rokiem 1336 miała miejsce lokacja miasta Jakobshagen na prawach magdeburskich. Z tego okresu pochodzi również pierwsza wzmianka o kościele w Dobrzanach, która pojawiła się w 1381. Obok kościoła znajdował się do końca XVI w. cmentarz, który następnie przeniesiono na zachodni kraniec miasta. Ten cmentarz zachował się do XIX w. Następnie cmentarz usytuowano na małym wzniesieniu (obecnie znajduje się przy ul. Cmentarnej). Wówczas Dobrzany należały do pomorskiego rodu rycerskiego Steglitzów. W roku 1359 Steglitzowie będący lennikami księcia z linii szczecińskiej, przeszli w służbę księcia z linii wołogoskiej i Dobrzany zostały wówczas podporządkowane domenie książęcej w Szadzku. Zmieniła się wówczas obowiązująca pieczęć miasta. Od 1430 r. Dobrzany używały pieczęci z wyobrażeniem postaci w aureoli, trzymającej w prawej ręce miecz, a w lewej pastorał, napis w otoku pieczęci brzmiał „Secret. Civitatis Jacobshagen”.
Niewiele wiadomo na temat życia dobrzańskich mieszkańców w kolejnych latach. Najprawdopodobniej trudnili się przede wszystkim rolnictwem i rzemiosłem, głównie młynarstwem. Już w średniowieczu istniał młyn nad obecnym bagnem od wschodniej strony Dobrzan, stąd nazwa Staw Młyński. Do uprawianych zawodów w Dobrzanach należało także warzenie piwa. Dobrzany miały prawo do organizowania dwóch jarmarków w ciągu roku. W mieście organizowano również targ.
Od drugiej połowy XIV w. do wieku XVII miasteczko kilkakrotnie przynależało do innych władz. Po zjednoczeniu wszystkich ziem Pomorza Zachodniego przez Bogusława X znalazł się w granicach Księstwa Pomorskiego. Następnie panowało tutaj księstwo brandenburskie oraz Królestwo Pruskie. Przez cały ten okres Dobrzany były niewielką miejscowością, funkcjonującą w cieniu zamku szadzkiego wzniesionego w XIII w.
Kolejna wzmianka o mieście pochodzi z początku XVII w. Wówczas pożar strawił większą część Dobrzan. Spłonęły 22 domy, prawie sto izb, a także około połowy bydła i pozostałego inwentarza. Ze względu na straty duża część mieszkańców postanowiła opuścić miasto i osiedlić się w sąsiednich wioskach. Pozostali skorzystali z pomocy księcia – 20 gospodarzy otrzymało prawo do wyrębu lasu. Wybudowano także nową karczmę. W 1618 r. Dobrzany musiały być na tyle odbudowane, by znaleźć się na pierwszej mapie Pomorza, autorstwa kartografa Eilharda Lubinusa. W latach 1651–1654 Dobrzany, jak i cały powiat stargardzki były pod zarządem szwedzkim, następnie przeszły pod panowanie elektora brandenburskiego.
W 1781 r. miał miejsce kolejny wielki pożar miasta, który wymusił reorganizację zabudowy. Z istniejących wcześniej 294 domów w mieście pozostały tylko 4. Odbudowa miasta nastąpiła po otrzymaniu dotacji w wysokości 39.000 talarów z kasy państwowej. Niezależnie od państwowej dotacji w całym kraju zorganizowano zbiórkę pieniędzy na rzecz poszkodowanych. W odbudowie posłużyły materiały (głównie kamienie i cegły) z rozbiórki zniszczonego w wojnie trzydziestoletniej zamku w Szadzku. Początkowo Król Fryderyk II nie wyraził zgody na użycie elementów zamku, jednakże ostatecznie zezwolił na rozbiórkę. Postawił jednak zastrzeżenie, że wszelkie prace mają odbywać się pod nadzorem władz rejencji, która dodatkowo wydawała pisemne pozwolenia.
W tym czasie w Dobrzanach pojawiła się ludność żydowska. Przez cały okres obecności Żydów (do 1939 r.) w mieście nie stworzyli oni dużej i zwartej społeczności. Bardzo długi czas były to pojedyncze rodziny. Przedstawiciele religii mojżeszowej zajmowali się głównie handlem. Ich sklepy i kramy znajdowały się w kamienicach przy ul. Stanisława Staszica. Część usługowa znajdowała się na parterze, gdzie nierzadko montowano duże okna (witryny sklepowe). Natomiast na górze lub w dalszej części budynku znajdowały się mieszkania właścicieli. Przypuszczalnie na początku XX w. w mieście funkcjonował oprócz kupców, rzeźnik oraz nauczyciel dla żydowskich dzieci (najpewniej pochodził on z innej, większej gminy żydowskiej).
Prawdopodobnie przez cały okres dwudziestolecia międzywojennego a następnie lata II wojny światowej miasto pozostawało w stabilizacji (przypuszczalnie stagnacji) gospodarczo-kulturalnej. Produkowano wówczas wyroby porcelanowe z herbem miasta oraz wirówki do przetwarzania mleka. Działania wojenne dotarły do Dobrzan dopiero w trakcie odwrotu wojsk niemiecki zimą 1945 r. Na początku marca miasto zostało zajęte przez wojska radzieckie (I Front Białoruski, 3. Armia Uderzeniowa, I Armia Pancerna). Zniszczenia sięgnęły 60% zabudowy miasta. Latem 1945 r. rozpoczęto wysiedlanie dotychczasowej ludności do Niemiec. Z niewyjaśnionych przyczyn zaraz po przejściu frontu wybuchł pożar na ul. Staszica. Była to najbardziej reprezentacyjna z dobrzańskich ulic, najbardziej urozmaicona architektonicznie z licznymi punktami usługowymi.
Po wojnie rozpoczęły działalność Nadleśnictwo Państwowe, Szkoła Podstawowa, Ośrodek Zdrowia, Poczta Polska, zakłady drzewne, miasto zasilane jest własna energią elektryczną, sieć handlowa GS. Komunikację ze Stargardem zapewniła kolejka wąskotorowa. Zniszczone przez pożar budynki w środku miasta zostały wyburzane. Odbudowano wieżę kościelną i ze szkoły przeniesiono tymczasową kaplicę do kościoła. Niemal jednocześnie organizowały się w Dobrzanach Ochotnicza Straż Pożarna, Liga Morska, Samorząd Miejski. W Dobrzanach powstawały nowe zakłady pracy. Do wiodących pod względem zatrudnienia należały – Państwowy Ośrodek Maszynowy, Spółdzielnia Pracy „Prefabrykat”, Zakład Drzewny „Cepeliny”, Spółdzielnia Produkcyjna, Spółdzielnia Kółek Rolniczych.
Pomimo strat wojennych w dziedzinie architektury przyjeżdżających do Dobrzan z pewnością zachwyci położony w południowo-wschodniej części miasta kościół św. Michała Archanioła (ul. Stanisław Staszica). Obiekt wybudowany na planie prostokąta z cegły w latach 1781–1784 w stylu klasycystycznym według projektu słynnego niemieckiego architekta Davida Gilly'ego. W połowie długości od przodu świątyni, od strony zachodniej, mieści się czworokątna wieża. Jest to jednocześnie dzwonnica z zegarem (dzwon odlany z brązu w 1925 r., a mechanizm zegara wykonany w 1899 r.), wybudowana w XIX w. Zwiedzając kościół warto zwrócić uwagę na neobarokowy ołtarz z przełomu XIX i XX stulecia oraz ambonę z XVIII w., pochodzącą z Odargowa. Z pewnością odwiedzających zachwycą również domy o konstrukcji ryglowej z XVIII i XIX w. znajdujące się w centrum.
Równie fascynujące może okazać się odkrywanie śladów pierwszych osadników na terenie miasta. Warto zatem udać się w miejsce, gdzie znajdują się dwa grodziska z IX i X w. Okrążone one są podwójnym wałem. Pozostałości grodziska znajdują się na zachód od Dobrzan, szosą (ok. 2 km) w kierunku do Kępna po lewej stronie widoczny wał od strony wschodniej przy granicy lasu. Głodni dalszych wrażeń archeologicznych powinni udać się wzdłuż wschodniego brzegu Jeziora Szadzkiego, gdzie odnajdą ślady osadnictwa wczesnośredniowiecznego (Półwysep Długa Szyja), lasek Wenedów oraz grodzisko z podgrodziem (przy ujściu Pęzinki z jeziora). Najbardziej wytrwali w poszukiwaniu śladów osadnictwa w Dobrzanach muszą się udać na skarpę nad zakolem rzeki Pęzinki (po wschodniej stronie byłego stawu Młyńskiego). Odkryto tu bowiem narzędzia z epoki kamiennej. Nagrodą będzie również punkt widokowy na piękną pradolinę rzeki Pęzinki (ostoja ptaków i zwierzyny płowej).
W okolicy jest sporo miejsc noclegowych. Z kolei zaplecze gastronomiczne stanowi niewielka ilość restauracji i klubokawiarni.
Miasto po likwidacji szkół na terenie gminy pełni rolę głównego gminnego ośrodka oświaty. Na terenie Dobrzan funkcjonuje Zespół Szkół Publicznych, do którego uczęszczało w 2009 roku 637 uczniów z całej gminy Dobrzany. W skład Zespołu wchodzą: Przedszkole Miejskie, Szkoła Podstawowa im. Tadeusza Kościuszki, Gimnazjum im. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. W mieście funkcjonuje także kilka punktów opieki medycznej oraz biblioteka publiczna.
W Dobrzanach działa klub sportowy MKS Zorza Dobrzany. Wcześniej znany był pod nazwą "KS Sokół" (przed 1954 r.) oraz "LZS Zorza-Saturn Dobrzany" (do 2001 r.). Obecnie prowadzi dwie sekcje: piłkarską i kolarską. W przeszłości prowadzono także sekcje: żeglarską, turystyczną, piłki siatkowej, szachowo-warcabową i tenisa stołowego. Klub piłkarski został założony w 1954 r. i ma barwy biało-niebieskie. Zespół piłkarski rozgrywa mecze na Stadionie Miejskim im. Dionizego Stąpóra w Dobrzanach. W sezonie 2012/2013 MKS Zorza Dobrzany występuje w Lidze Okręgowej, w grupie "Szczecin".
Warto zobaczyć