Odra ma swoje źródła w Czechach, w Górach Odrzańskich, najdalej na wschód wysuniętym paśmie Sudetów. Najpierw płynie w kierunku północno-wschodnim. Za Ostrawą, po przekroczeniu granicy z Polską, kieruje się już na północny zachód. Przepływa przez Racibórz, Opole, Wrocław i będąc ok. 8 km na północny wschód od Zielonej Góry, Odra zaczyna płynąć na zachód. W miejscu, gdzie uchodzi do niej Nysa Łużycka rzeka zmienia kierunek i dalej biegnie na północ wyznaczając zachodnią granicę Polski aż do Szczecina, przepływając przez Frankfurt nad Odrą, Kostrzyn nad Odrą, Cedynię i Gryfino. Odra uchodzi do Roztoki Odrzańskiej, jednej z zatok Zalewu Szczecińskiego.

Odra jest drugą najdłuższą rzeką Polski, licząc całkowitą długość, czyli 854,3 km. Pod względem długości w granicach Polski zajmuje trzecie miejsce (742 km) za Wisłą i Wartą. Według prawa wodnego Odra jest jednak krótsza i liczy sobie tylko 840 km. Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. dzieli bowiem wody powierzchniowe na śródlądowe, morze terytorialne i morskie wody wewnętrzne. Most w ciągu Trasy Zamkowej w Szczecinie stanowi granicę wód morskich i śródlądowych. Oznacza to, że z "prawnego" punktu widzenia spacerując Wałami Chrobrego widzi się morze, a nie rzekę.

Województwo zachodniopomorskie obejmuje dolny bieg oraz ujście Odry. Jest to teren niezwykle cenny pod względem przyrodniczym. Objęto go ochroną w ramach programu Natura 2000: Dolna Odra i Dolina Dolnej Odry oraz jako Park Krajobrazowy Dolina Dolnej Odry i Cedyński Park Krajobrazowy. Po stronie niemieckiej część doliny wchodzi w skład Parku Narodowego Dolina Dolnej Odry (niem. Unteres Odertal).

Odra wytworzyła na tym obszarze ciekawą mozaikę siedlisk. Na terenach zalewowych dominują bagna, mokradła, torfowiska i łąki. Najciekawszym takim obszarem jest Międzyodrze z wieloma kanałami i wyspami. Są to szczególnie ważne ostoje dla ptaków wodno-błotnych. Na jesiennych zlotowiskach gromadzi się nawet 9000 żurawi. Zobaczyć tu można wiele innych gatunków ptaków, między innymi bąki, bączki, zimorodki, czaple białe, kanie rude, czy bieliki. Poza tym żyją tu także wydry, bobry, łosie oraz nietoperze: mopek, nocek duży i łydkowłosy. Jest to więc idealne miejsce do podglądania dzikiej przyrody. Pomogą w tym liczne punkty widokowe, między innymi w Gozdowicach i Zatoni Dolnej.

Zbocza i inne tereny niezalewane porastają łąki z roślinnością sucholubną (w tym kserotermiczne) i lasy. Związane jest to ze specyficznym, ciepłym jak na tę szerokość geograficzną klimatem doliny Odry, niewielką ilością opadów oraz dużą ilością dni słonecznych w roku. Ponieważ płaskie wysoczyzny morenowe wykorzystywano do upraw, na stromych stokach doliny wypasano owce i kozy. Zatrzymało to sukcesję lasu i dzięki temu utrzymano te zbiorowiska kserotermiczne. Dziś w ramach ochrony czynnej niektórych muraw znów stosuje się wypas, więc szczególnie w okresie letnim można natknąć się na stada owiec nad Odrą. Do doliny Odry przylegają również duże kompleksy leśne: Puszcza Bukowa, Puszcza Goleniowska, Puszcza Piaskowa i Puszcza Wkrzańska.

Odra stanowi jedno z najrybniejszych łowisk w Polsce. Amatorzy wędkarstwa mogą złapać bolenie, klenie, jazie, a także sandacze, sumy i szczupaki. Miłośnicy sportów wodnych mogą korzystać ze szlaku wodnego i wielu przystani. Odra jest uregulowana i pływają po niej zarówno kajaki, jak i żaglówki oraz statki pasażerskie. Co roku w okresie letnim organizowany jest Flis Odrzański, czyli spływ flisaków na tratwach oraz żeglarzy na innych jednostkach pływających. Flis kończy się zawsze w Szczecinie obchodami Dnia Rzeki Odry. Warto też odwiedzić szczeciński port, gdzie zawijają pełnomorskie cruisery, wycieczkowce rzeczne, jak i statki towarowe.