16 października 2018 o 17:00 – 19:00
MUZEUM NARODOWE W SZCZECINIE — MUZEUM HISTORII SZCZECINA KSIĘCIA MŚCIWOJA II 8
Na kolejnym spotkaniu towarzyszącym wystawie „Postbellum. O czym nie mówią zwycięzcy” wykład „Cmentarze ofiar komunizmu. Wyniki badań ekshumacyjnych z aresztu śledczego w Białymstoku” wygłosi dr hab. n. med. Iwona Teul z Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie. Następnie odbędzie się projekcja filmu „Fala” w reżyserii Katrien Vermeire i Sary Vanagt o ekshumacjach pomordowanych w wojnie domowej w Hiszpanii. Zapraszamy we wtorek, 16 października 2018 roku, o godzinie 17.00 do Muzeum Narodowego w Szczecinie – Muzeum Historii Szczecina w Ratuszu Staromiejskim przy ulicy Księcia Mściwoja II 8. Wstęp wolny.
W latach 2013-2016 na terenie Aresztu Śledczego w Białymstoku dzięki badaniom archeologów, antropologów i historyków Instytutu Pamięci Narodowej i Polskiej Bazy Genetycznej Ofiar Totalitaryzmu ujawniono i wydobyto szczątki ofiar powojennych zbrodni komunistycznych oraz zabójstw dokonywanych tam w czasie wojny. W latach 1944-1956 w białostockim więzieniu przeprowadzono około 300 egzekucji, a ciała zakopywano na terenie ogrodu więziennego i piwnicy. Większość ze straconych była powiązana z podziemiem niepodległościowym, jak zabity tam Kazimierz Kamieński „Huzar” – legenda konspiracji na Podlasiu. Po przeprowadzeniu prac ekshumacyjnych, udało się odnaleźć szczątki 385 osób, w tym kobiet i dzieci.
Analiza antropologiczna ma fundamentalne znaczenie w pracach archeologiczno-ekshumacyjnych, medycyny sądowej i kryminalistyki. Pozwala ustalić przyczyny zgonu, ocenę charakteru i mechanizmu powstania zmian urazowych, rekonstrukcję przebiegu egzekucji czy odtworzenie sposobu postępowania z ciałami pomordowanych lub skazanych po ich śmierci.
Odnalezienie po latach szczątków zamordowanych przez Niemców i UB mężczyzn, kobiet i dzieci oraz ich identyfikacja, to praca, której towarzyszą trudne emocje. Dla wielu antropologów takie doświadczenia są nie tylko wyzwaniem zawodowym, ale i ogromną, najlepiej udokumentowaną lekcją historii, która uświadamia, że człowiek nigdy nie ginie zupełnie bez śladu, a „czytanie z kości” pozwala stanąć bliżej prawdy o jego śmierci.
"Fala"
Belgia, Francja 2012, reżyseria i zdjęcia: Katrien Vermeire i Sarah Vanagt, montaż: Inneke Van Waeyenberghe, produkcja: Balthasar, czas: 21 min.
Fala to krótki, eksperymentalny film o ekshumacji. Od hiszpańskiej wojny domowej minęło ponad 70 lat, od końca reżimu Franco prawie 40. Jednak dopiero od niedawna trwa odnajdywanie masowych grobów i ekshumacje potwierdzające tożsamość zaginionych ofiar wojny domowej i późniejszych porachunków. Połączenie animacji poklatkowej i montażu usuwającego prawie zupełnie ślady ingerencji archeologów, daje widzowi wrażenie oglądania samoodsłaniającego się grobu. Skondensowano tu 21 dni prac i końcowe złożenie hołdu poległym. Pod koniec filmu widzimy odkryte ludzkie szczątki w układzie przypominającym płaskorzeźbę lub obraz. I podobnie jak Guernica z wielką siłą przywodzi on na myśl okrucieństwo i bezsensowność wojny.
_____________________________________________
Wystawa czasowa: Postbellum. O czym nie mówią zwycięzcy?
11 września - 2 grudnia 2018
Kuratorzy: Anna Lew-Machniak, Aleksandra Wilgocka
Współpraca kuratorska: Małgorzata Machałek, Ewa Kimak
Organizatorzy: Muzeum Narodowe w Szczecinie, Polskie Towarzystwo Historyczne, Oddział w Szczecinie
Partnerzy: Helsińska Fundacja Praw Człowieka, organizator Międzynarodowego Festiwalu Filmowego WATCH DOCS. Prawa Człowieka w Filmie.
Warto zobaczyć