Stargard Szczeciński to zarówno miasto jak i gmina w województwie zachodniopomorskim, w powiecie stargardzkim, na Równinie Pyrzycko-Stargardzkiej. Miasto to położone jest w północno-zachodniej Polsce, nad rzeką Iną, na wschód od jeziora Miedwie. Leży na pograniczu dwóch krain geograficznych: Niziny Szczecińskiej i Pojezierza Pomorskiego.
Stargard wraz ze Szczecinem, Świnoujściem, Policami, Goleniowem i Gryfinem tworzy aglomerację szczecińską. Położony jest ok. 36 km na wschód od centrum Szczecina oraz ok. 180 km od Berlina. Stargard dzieli 40 km od przejść granicznych w Kołbaskowie i Lubieszynie, 136 km od przeprawy promowej w Świnoujściu, 100 km od Bałtyku, 65 km od Drawska Pomorskiego, 148 km od Szczecinka, 44 km od Nowogardu, 74 km od Gryfic, 115 km od Białogardu, 114 km od Kołobrzegu, 140 km od Koszalina.
W Stargardzie ma swój początek droga krajowa nr 20 (Stargard–Szczecinek–Biały Bór–Gdynia). Miasto położone jest przy drodze krajowej nr 10, posiada swoją obwodnicę (w budowie droga szybkiego ruchu S10). Stargardzka komunikacja miejska liczy 23 linie, w tym jedna linia nocna. Ponadto w regionie funkcjonują prywatni przewoźnicy bus. Miasto posiada połączenie PKS ze Szczecinem, Wałczem, Piłą, Bydgoszczą, Toruniem, Chociwlem, Złocieńcem, Świdwinem i Połczynem-Zdrojem.
Powierzchnia miasta wynosi 48,08 km² (dane na dzień 1 stycznia 2009 r.). Stargard stanowi 3,16% powierzchni powiatu stargardzkiego.
Herb stargardzki w obecnej formie uchwalony został przez Radę Miejską w 1913 r. Tarcza herbowa jest podzielona na dwa pola. Na lewym polu znajduje się gryf pomorski, nawiązujący do przynależności z Księstwem Pomorskim i samym Pomorzem, na lewym zaś błękitna wstęga symbolizująca rzekę Inę, przepływającą przez Stargard. Herb jest najważniejszym elementem wizualnym tożsamości historycznej miasta, który stanowi o ciągłości tradycji jego mieszkańców. Stargardzka flaga (o stosunku wysokości do długości 2/5) składa się z poziomych pasów w układzie równoległym. Dwa pasy skrajne w kolorze błękitnym, dwa pasy wewnętrzne w kolorze czerwonym, pas środkowy w kolorze białym. Z lewej strony flagi umieszczony jest herb. Kolejnym elementem, który na stałe wpisał się w symbolikę stargardzką jest gwiazda – nawiązująca do przedrostka „Star” w nazwie miasta. Władze wybrały także hasło: „Stargard. Pod szczęśliwą gwiazdą”. Ta nazwa z kolei wpisuje się w tendencje turystycznej promocji miasta w ramach „Stargard. Gwiazdozbiór Gotyku”. Od 2000 r. miasto posiada również swój hejnał. Jest on codziennie o godzinie 12:00 odtwarzany z fasady frontowej ratusza. Patronem miasta został ustanowiony 2003 r. (w 760 rocznicę nadania praw miejskich) św. Jan Chrzciciel. Natomiast święto miasta obchodzone jest 24 czerwca w rocznicę nadania Stargardowi w 1243 r. praw miejskich.
Nazwa miasta wielokrotnie ulegała zmianie. Według jednego z założeń jej etymologia ma bez wątpienia pochodzenie słowiańskie i stanowi charakterystyczną dla języka pomorskiego postać nazwy „stary gród”. Inne wytłumaczenie nazwy miasta wskazuje, iż słowo to pochodzi od duńskiej zbitki starn (gwiazda) i gate (brama) tłumaczonej jako Gwiezdna Brama. Poparciem tej tezy mogą być odwzorowania średniowiecznych monet i pieczęci Stargardu. Trzynastowieczne brakteaty na awersie zdobione były jednowieżową bramą z trzema sześcioramiennymi gwiazdami, na późniejszych monetach znajdowała się trzywieżowa brama z sześcioramienną gwiazdą w przepuście. Pierwsza zachowana do dziś pieczęć Stargardu, pochodząca z XIV w., także przedstawia motyw znany ze wcześniejszych brakteatów.
Po raz pierwszy wzmianka o nazwie miasta pojawiła się w 1124 r. w kronice Ebbo, który opisywał misję św. Ottona z Bambergu. Kolejny zapis pochodzi z 1140 r. z bulli papieża Innocentego II, na mocy której Stargard miał należeć do biskupstwa w Wolinie. Tym samym należy podkreślić, iż Stargard to najstarsze (obok Szczecina) miasto na Pomorzu – prawa miejskie uzyskało w 1243 r., a jego początki mogą sięgać VI w. Swój rozwój zawdzięczał położeniu – przy krzyżujących się szlakach handlowych, prowadzących z Santoka do Wolina i ze Szczecina do Kołobrzegu. Miejscem, które związane jest z powstaniem Stargardu utożsamia się z obecną ulicą Bolesława Chrobrego i baszty Białogłówki. W tym miejscu na przełomie VIII – IX w. miała rozwinąć się osada Osetno. Wybudowano wówczas gród w zakolu rzeki Iny. W 1186 r. książę pomorski Bogusław I osadził w Stargardzie zakon joannitów, który wzniósł tu zabudowania klasztorne i kaplicę przebudowaną później na kościół św. Jana Chrzciciela, a w 1199 r. książę Kazimierz II osadził tu zakon augustianów nadając im ziemię. W XIII w. książę Barnim I doprowadził do lokacji miasta na prawie magdeburskim, później zmienione na lubeckie. W 1292 r. wzniesiono perłę architektury gotyckiej Niżu Bałtyckiego – kościół pw. Najświętszej Marii Panny Królowej Świata (kilkakrotnie przebudowywany, m.in. przez niemieckiego architekta Henryka Brunsberga). Pod koniec XIII w. rozpoczęto budowę murów kamienno-ceglanych, których część zachowało się do naszych czasów. W XIV w. rozpoczął się także rozkwit miasta, które stało się jednym z najbogatszych na całym Pomorzu. Stargard stał się właścicielem ziemi u ujścia Iny, co umożliwiło budowę tam portu przeładunkowego, dodatkowo wykupił przywilej wolnej żeglugi na rzece. Efektem zaistniałych działań jest zdecydowana przewaga kupców stargardzkich wobec choćby mieszczan szczecińskich (np. w 1368 r. kupcy stargardzcy wywożą do Lubeki 244 łaszty zboża (1 łaszt = ok. 3000 litrów), szczecińscy – 140 łasztów, a Goleniów i Dąbie łącznie 77). Wyrazem wzrostu znaczenia Stargardu był fakt przystąpienia miasta do związku hanzeatyckiego. Topograficzne ułożenie Stargardu (umiejscowionego pomiędzy dwoma ramionami rzeki Iny), późnogotycka architektura oraz różnice wysokości terenu (wynoszącymi ponad 20 m między najniższym i najwyższym punktem) determinowały pozytywne opinie o niezwykłości miasta, które nazywano Norymbergą Północy.
Na początku XIV w. Stargard znajduje się w Księstwie Słupskim. Mieszczanie skutecznie wykorzystują sprzyjające warunki (osłabienie władzy książęcej) do zdobycia suwerenności. Od Bogusława VIII uzyskuje Stargard autonomię sądownictwa i pozbywając się wójta książęcego, praktycznie niezależny samorząd. W rzeczywistości więc staje się miastem-republiką (1409 r.). Na przełomie XV i XVI w. po raz kolejny zmodernizowano mury obronne, które zostały podwyższone oraz powiększone o nowe obiekty (4 bramy, 9 baszt i 45 czatowni). Najcenniejszym i najsłynniejszym obiektem zespołu architektury obronnej jest Brama Młyńska, zwana też Portową, która od zarania swych dziejów znalazła miejsce w historycznym herbie miasta. Jest to jedyna brama wodna w Polsce, której wieże usytuowano na dwóch przeciwległych brzegach ramienia Iny.
W 1454 r. miał miejsce dziesięcioletni zatarg między Stargardem a Szczecinem o przewóz statkami towarów po Inie, zakończony pokojem w Kobylance. Na znak zawartego pokoju posadzono lipy tworzące Wieniec Zgody – dziś zabytek przyrody. Na wieżach stargardzkiej Bramy Wodnej zawieszono wówczas ku przestrodze dwa łańcuchy pochodzące ze szczecińskich blokad Iny. Najpiękniejszym miejscem Stargardu, tętniącym życiem, był rynek, a w zasadzie trzy rynki. Rynek Główny (dziś zwany Rynkiem Staromiejskim) spełniał funkcje reprezentacyjne, jako plac ratuszowy. Wokół rynku swoje domy i sklepy mieli najbogatsi kupcy, sukiennicy, kramarze i kuśnierze. To tutaj umiejscowione były najwykwintniejsze zajazdy i hotele. Pozostałe place targowe to Rynek Mięsny (dzisiejsza ulica Mariacka) i Rynek Rybny (teren pomiędzy farą Mariacką a Ratuszem). Stargard znany był również dzięki artystycznej produkcji (kielichy, lichtarze, dzwony, ambony i ołtarze) rzemieślników snycerskich, złotniczych, konwisarskich i ludwisarskich. Przykładowo najstarszym zachowanym stargardzkim dzwonem jest ulany w 1464 r. Dzwon Maryjny w kościele św. Jana Chrzciciela, który waży ok. 3500 kg. W 1467 r. książę Warcisław rozszerzył szczecińskie prawo składu, co było bardzo korzystne dla kupców stargardzkich. W zasadzie wydarzenia te kończą złoty wiek rozwoju gospodarczego, ale i społeczno-kulturalnego Stargardu.
Natomiast wiek XVI stał dla Stargardu pod znakiem zniszczeń. W wyniku kilku pożarów miasto zostało doszczętnie spalone. Trud kolejnych prób wzniesienia miasta z gruzów zakłóciła wojna trzydziestoletnia (1618–1648). W konsekwencji głodu, pożarów i zarazy wywołanych przez wojska szwedzkie i carskie, miasto utraciło 90% swojej ludności. W okresie panowania Szwedów starano się miasto odbudować, m.in. z fundacji Petera Gröninga (wybitnego burmistrza w latach 1624–1631) powstało Collegium Groeningianum. Placówka przeznaczona była dla zdolnej młodzieży, której jednak warunki ekonomiczne nie pozwoliłyby na naukę. W połowie lat 30. XVIII w. potężny pożar zniszczył niemal całe miasto wraz z kościołem mariackim i uczelnią. W wyniku pokoju westfalskiego, kończącego wojnę trzydziestoletnią, Stargard dostał się pod panowanie Brandenburgii, a od 1701 r. włączony został do Królestwa Pruskiego. W 1714 król pruski nadał wykładowcom Collegium Groeninganum (uczelni akademickiej z wydziałami prawa, filozofii i medycyny.) tytuł profesorów królewskich. Przełom XVIII i XIX w. to ciąg dalszy niszczenia miasta przez wojska. Przykładowo w wojnie siedmioletniej Stargard został zniszczony przez Rosjan, a w latach 1806–1812 przez miasto kilkakrotnie przetaczały się wojska napoleońskie.
Kres niepokojów wojennych nastąpił po kongresie wiedeńskim. W trakcie niemal stuletniej stabilizacji Stargard zanotował ponowny przyspieszony rozwój. W 1818 r. Stargard włączono do powiatu szadzkiego (Saatzig). W 1835 r. kupiec Mampe założył pierwszą manufakturę w mieście – wytwórnię koniaków i likierów. W połowie XIX w. wybudowano w murach miejskich Nową Bramę, tworząc drogę kołową do Bydgoszczy. Jednocześnie Stargard uzyskał pierwsze połączenie kolejowe ze Szczecinem, a następnie z Poznaniem i Koszalinem. Wybudowanie drogi kolejowej łączącej Stargard z większymi miastami regionu zaowocowały kolejnym impulsem rozwoju gospodarczego miasta. Świadczyć o tym może uruchomienie gazowni, a następnie Warsztatów Remontowych Urządzeń Kolejowych (późniejsze ZNTK). W II połowie XIX w. kupiec Meisner uruchomił fabrykę papy smołowej i asfaltu, gdzie w 1869 r. wynaleziono i opatentowano papę bitumiczną. Pod koniec XIX w. powstała rozdzielnia energetyczna oraz sieć wodociągowo-kanalizacyjną, z wieżą ciśnień i pierwszą oczyszczalnią ścieków. W tym samym czasie powstała rzeźnia miejska. Pruska reforma administracyjna z 1881 r. przyznaje w Prowincji Pomorskiej (od Rugii po Lębork) jedynie pięciu miastom status powiatów miejskich: Szczecin, Strzałów, Gryfia, Słupsk i Stargard. Przed I wojną światową ilość mieszkańców Stargardu umiejscawia miasto na czwartym miejscu na Pomorzu (większe są Szczecin, Strzałów i Słupsk).
Początek XX w. wiąże się dla miasta z podniesieniem Stargardu do rangi powiatu miejskiego (1901 r.). Na kanwie tej zmiany administracyjnej wybudowano okazały gmach urzędu powiatowego i ziemskiego (dzisiejszy Urząd Miejski) przy ul. Czarnieckiego. W latach 1901–1911 architekt Deneke przeprowadził renowację kościoła mariackiego. Na ponowną konsekrację 30 sierpnia 1911 r. przybyli cesarz Wilhelm II i cesarzowa Augusta Wiktoria. Miasto przeżywało wówczas kolejny okres prosperity. Wybudowano wówczas wiele nowych gmachów szkół, szpitali, różnych instytucji oraz domów mieszkalnych. Część z nich można podziwiać do dziś, przy czym tworząc pewną stylową całość architektoniczną nadają miastu uroku i klimatu.
Podczas I wojny światowej (1915 r.) powstał w mieście obóz jeniecki. Dziś pamiątką po nim jest cmentarz wojenny, na którym spoczywają zmarli jeńcy wielu narodowości i wyznań. Po wojnie miasto dość szybko podniosło się gospodarczo ze zniszczeń wojennych. Zupełnie w innym położeniu miasto znalazło w trakcie II wojny światowej. W nocy z 20 na 21 lutego 1944 r. nastąpiły wspólne naloty wojsk sprzymierzonych aliantów i Rosjan na węzeł kolejowy, lotnisko w Kluczewie, tereny fabryki torped V-2 nad jeziorem Miedwie oraz obiekty przemysłowe. Natomiast w dniach 2–28 lutego 1945 r. ze względu na prowadzoną operację wojskową (zwaną Pancerna Bitwa o Stargard) nastąpiła ewakuacja niemieckich mieszkańców Stargardu zarządzona przez Himmlera na teren powiatu Greifswald. Na początku marca 1945 r. żołnierze I Frontu Białoruskiego zdobyli miasto, niszcząc je niemal doszczętnie (ok. 72% zabudowań).
Stargard został włączony do państwa polskiego, leżąc na terenach tzw. Ziem Odzyskanych. Już 23 marca powołano w mieście polskie władze. Z biegiem lat tworzono od podstaw wszystkie instytucje w oparciu o osadników przybywających do miasta w ramach Akcji "Wisła". Dopiero pod koniec lat 50. XX w. wybudowano nowe budynki mieszkalne (osiedle Tysiąclecia). W dalszej kolejności odbudowano kolejne, domy, gmachy użyteczności publicznej, a także zabytkowy ratusz i kościół mariacki. Świadectwem nie tylko odbudowy miasta, ale także jego szybkiego rozwoju były kolejno powstające zakłady, m.in. Odlewnia Metali Polmo czy Zakłady Przemysłu Dziewiarskiego Luxpol.
Po zakończeniu okresu transformacji ustrojowej miasto utrzymało tempo rozwoju. Oddano nowoczesną oczyszczalnie ścieków, a obecnie rozpoczął działanie Stargardzki Park Przemysłowy. Z kolei na początku 2005 r. otwarto stargardzką geotermię (za łączną kwotę ponad 34 mln zł, w inwestycji brali udział Amerykanie, Francuzi i Niemcy). Gorąca woda o temperaturze 90 °C jest pobierana z głębokości 2670 metrów. W roku 2009 zakończyła się budowa południowej obwodnicy Stargardu, będącej częścią drogi ekspresowej S10. Również administracyjnie miasto powiększa się. Pod koniec XX w. przyłączono do Stargardu tereny poradzieckiego lotniska w Kluczewie.
Stargard jest regionalnym centrum edukacyjnym. W mieście istnieje 9 szkół podstawowych, 8 gimnazjów, 15 państwowych szkół ponadgimnazjalnych w tym 6 szkół zawodowych, 6 liceów ogólnokształcących, 2 szkoły średnie zawodowe, oraz Państwowa Szkoła Muzyczna I i II stopnia im. Witolda Lutosławskiego. Ponadto w mieście funkcjonują szkoły niepubliczne ponadgimnazjalne. Dodatkowo na terenie miasta funkcjonują trzy żłobki (w tym dwa miejskie) oraz 15 przedszkoli (z czego 6 miejskich).
Dzieci i młodzież ze stargardzkich szkół może aktywnie spędzać czas na 3 krytych pływalniach, kręgielni, 4 zespołach kortów tenisowych, 2 skateparkach, ośrodkach jazdy konnej, strzelnicy, boiskach piłkarskich ze sztuczną trawą, w tym boisko zbudowane w ramach programu Orlik 2012 oraz sezonowym lodowisku. W mieście funkcjonują: Kolejowy Klub Sportowy „Błękitni” (najstarszy klub sportowy w polskim Stargardzie, 1945 r.), Ludowy Klub Sportowy „Spójnia” (I liga koszykarska), ZKS Kluczevia (piłka nożna, IV liga, grupa zachodniopomorska), KS Unia (piłka nożna, A-klasa, grupa zachodniopomorska), KS Błękitni Juvenia (piłka nożna, II liga Zachodniopomorska), LKS Pomorze Stargard, Stargardzki Klub Sportów Podwodnych Barakuda, Ludowy Klub Kolarski Stargard, Klub Pływacki „NEPTUN” Stargard, KS Spójnia Stargard Szczeciński, LKS Feniks Stargard Szczeciński, Luks Piątka Klub Siatkarski, LKS Zieloni Stargard. W mieście działają ligi amatorskie w bowlingu, piłce nożnej i koszykówce. Miasto posiada nowoczesną bazą sportowo-rekreacyjną, zapewniającą warunki uprawiania sportu i rekreacji, zarówno sportowcom wykwalifikowanym, jak i amatorom: Stadion Lekkoatletycznego im. Jerzego Cieśli z nawierzchnią tartanową, stadiony piłkarskie KP „Błękitni”, ZKS „Kluczevia” oraz hala sportowa.
Obecnie ton życia społeczno-kulturalnego nadaje kilka placówek. Do najważniejszych instytucji kulturalnych należą: Stargardzkie Centrum Kultury, Młodzieżowy Dom Kultury, Dom Kultury Kolejarza, Książnica Stargardzka i Klub Garnizonowy. W mieście istnieje obecnie jedno kino, mieszczące się w otwartej w 2006 r. nowej sali kinowo-widowiskowej, która jest obecnie najnowocześniejszą salą tego typu w województwie. W mieście znajduje się również Muzeum Archeologiczno-Historyczne działające w dwóch oddziałach - przy Rynku Staromiejskim oraz w Bastei w Parku Piastowskim (w której zwiedzić można multimedialną wystawę - dzięki zastosowaniu ekranów dotykowych i projektorów - obecnie najnowocześniejszą na Pomorzu Zachodnim). Największą miejską widownią przystosowaną do imprez artystycznych jest amfiteatr, położony na stromej skarpie w Parku Chrobrego. Wśród imprez i konkursów organizowanych w Stargardzie należą: Dni Stargardu (w ramach których największe imprezy to Bieg o Błękitną Wstęgę oraz Dni Historyczne "W Krainie Gryfa"), Ogólnopolski Festiwal Młodych Talentów i Piosenki Ekologicznej, Ogólnopolski Konkurs Piosenki Poetyckiej „O Złote Koło Młyńskie”, Ogólnopolskie Prezentacje Muzyki z Gwiazdą, Ogólnopolski Festiwal Monodramów – „Ewenement”, Międzynarodowy Festiwal Muzyki Gospel "Stargard Gospel Days", Wybory Miss Miedwia (Jezioro Miedwie), Stargardzka Jesień Teatralna, OldTown (dawniej: Zlot Fanów Fallouta), Turniej Tańca Towarzyskiego o Puchar Prezydenta Miasta Stargardu Szczecińskiego, Stargardzkie Wieczory Poetyckie. Wśród imprez o charakterze sportowym w Stargardzie organizowane są: Ogólnopolski Turniej Koszykówki Młodzików o Puchar Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Ogólnopolski Rajd na Orientację „TRUDY”, Długodystansowy Rajd na Orientację „Jesienne Trudy”, Festyn Motoryzacyjny św. Krzysztofa.
Obecnie działa pięć stargardzkich gazet: Dziennik Stargardzki, 7 Dni Powiatu Stargardzkiego, 7 Dni Ziemi Stargardzkiej (gazeta bezpłatna), Stargardzki Informator Samorządowy (miesięcznik Urzędu Miasta Stargard Szczeciński) oraz Głos Stargardzki (piątkowy dodatek do Głosu Szczecińskiego). W Stargardzie swoje przedstawicielstwa mają dwie gazety regionalne: Głos Szczeciński oraz Kurier Szczeciński. W mieście działają dwie sieci telewizji kablowej. Operatorem telewizji kablowej jest Vectra oraz Telewizja Kablowa sieci Multimedia. Lokalnym kanałem telewizyjnym jest szczecińska Telewizja TV7 oraz TVP Szczecin. Od 2014 r. emisję rozpoczęło Radio Stargard 90,3 FM, swoją terenową redakcję posiada tu także Polskie Radio Szczecin.
Zabytki Stargardu Szczecińskiego wpisane zostały na listę Europejskiego Szlaku Gotyku Ceglanego. Trasa skupia zabytki architektury gotyku (kościoły, klasztory, bramy, baszty, ratusze) w trzech krajach: Danii, Niemczech oraz Polski. Należą do niego głównie miasta związane z Hanzą (1 duńskie, 20 niemieckich oraz 10 polskich). Wielu turystów zainteresowanych jest obejrzeniem murów obronnych. Zespół architektury obronnej w Stargardzie powstał w II połowie XIII w. i był wielokrotnie przebudowywany. Do dziś pozostały odcinki murów liczące łącznie 1 040 m, 4 baszty i 3 bramy. Najlepiej zachowany odcinek murów znajduje się w pobliżu Bramy Pyrzyckiej. Mury obronne miasta wraz z zespołem kościoła pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny Królowej Świata uznane zostały za Pomnik Historii. W skład zespołu architektury obronnej należą bramy, w tym Brama Młyńska (także Portowa, Wodna, Rzeczna, Herbowa). Została zbudowana na początku XV w., a jej nazwa nawiązuje do pobliskiego młyna. Brama Młyńska od wieków stanowiła symbol miasta, a jej sylwetka była przedstawiana na pieczęciach oraz była elementem dawnego herbu miasta. Brama Młyńska stanowi unikat w skali europejskiej. Z kolei Brama Pyrzycka wznoszona była w kilku etapach na przestrzeni XIII–XV w. W XVIII w. bramę przystosowano do funkcji mieszkalnych. Do dziś stanowi ona odwzorowanie dawnej świetności miasta. Natomiast Brama Wałowa wznoszona była kilkuetapowo od XV w. do XVII w. Nazwa bramy nawiązuje do istniejącego przed budową murów wału wokół dawnego grodu kasztelańskiego.
Niewątpliwie również baszty należą do grona często odwiedzanych przez turystów. Tym bardziej, iż to właśnie w tym mieście znajduje się największa baszta miejska w Polsce – Baszta Morze Czerwone. Wysokość jej wynosi 34 m. Została wybudowana około roku 1500. Nazwa baszty związana jest z krwawa bitwą w czasie wojny trzydziestoletniej (1618–1648). Podstawa baszty stanowiła niegdyś loch więzienny przebity w 1860 r. Baszta posiada trzy tarasy widokowe, z których rozciąga się widok na panoramę Stargardu i okolic. Warto wspomnieć również o Baszcie Tkaczy (31 m wysokości). Zbudowana w 1450 r., następnie przebudowywana przez Cech Tkaczy. Składa się z ośmiu pięter oraz lochu więziennego. W jej wnętrzu przetrzymywano też przez pewien czas lód i stąd jej druga nazwa – Baszta Lodowa. Natomiast Baszta Białogłówka (30 m wysokości) zlokalizowana w najstarszej części Starego Miasta, na miejscu dawnego grodziska, zbudowana na początku XV w.
Miłośnicy architektury sakralnej z pewnością w Stargardzie odnajdą wiele obiektów wartych obejrzenia. Bez wątpienia należą do nich Kolegiata pw. NMP Królowej Świata, który jest jednocześnie najcenniejszym zabytkiem Pomorza Zachodniego i Środkowego i najwyżej sklepionym kościołem w Polsce (32,5 m). W świątyni zachowały się oryginalne polichromie z XV w., witraże z XIX i początku XX w. oraz piętnastowieczny ołtarz główny. Warto odwiedzić również kościół św. Jana powstały w I połowie XV w. w wyniku rozbudowy kaplicy wzniesionej wcześniej przez joannitów. Jest to kościół halowy z wieńcem kaplic i ambitem. W nawie głównej znajduje się sklepienie gwiaździste (jedyne na Pomorzu). W latach 1540 i 1697 wichury niszczyły hełm wieży. Obecna pochodzi z 1892 r., mierzy 99 m i jest jedną z najwyższych wież na Pomorzu. Należy zwrócić uwagę na oryginalne organy z 1731 r. oraz piętnastowieczne stalle.
Będąc w Stargardzie nie można pominąć obiektów architektury świeckiej. Wśród nich znajduję się ratusz miejski, który wznoszony był od połowy XIII w. Jest największym spośród średniowiecznych obiektów tego typu na Pomorzu. Z kolei arsenał wzniesiony został na planie prostokąta około 1500 r. w południowej części miasta, przy ul. Basztowej. Pierwotnie pełnił rolę magazynu, warsztatu naprawczego i produkcyjnego broni, który nadzorowała Rada Miejska. W XIX w. służył jako więzienie kryminalne. Natomiast stargardzki spichlerz (zbudowany z cegły w 1685 r. nad rzeczką Młynówką) jest jedynym tego typu zabytkiem na Pomorzu Zachodnim. W spichlerzu przechowywane były zboża z terenów ziemi stargardzkiej i pyrzyckiej dostarczane transportem lądowym i rzecznym – Iną. W XVIII w. w spichlerzu znajdowała się faktoria solna. Warto także zwrócić uwagę na Dom Protzena przy ul. Kazimierza Wielkiego (obecnie Muzyczna Szkoła Państwowa I i II st.) Dom wzniesiono około połowy XV w. Pierwotnie składał się z wysokiej części parterowej, w której wydzielony był m. in. kantor, oraz kilka poziomów magazynowych. Płaszczyznę ściany wypełniono tzw. „stargardzką blendą”, zaczerpniętą z dekoracji wieży północnej kościoła Mariackiego.
Ciekawą architekturę prezentuje również budynek tzw. Czerwonych Koszar. Obiekt powstał pod koniec lat 80. XIX w. Zupełnie inny styl architektoniczny reprezentuje willa dawnych właścicieli młyna (znanej w Stargardzie rodziny Karowów). Dzisiaj jest to siedziba Młodzieżowego Domu Kultury (ul. Portowa). Bez wątpienia wart wspomnienia jest również okazały pałac Panorama otoczony parkiem. Była to dawna siedziba stargardzkiego bractwa kurkowego. Budynki powstałe w latach 60. XIX w., w czasie I wojny światowej wykorzystywane były jako szpital.
Warto udać się na Międzynarodowy Cmentarz Wojenny (przy ul. Reymonta). W tym miejscu spoczywają obok siebie muzułmanie, katolicy obrządku wschodniego i rzymsko-katolickiego, protestanci, Żydzi - żołnierze dwóch wojen światowych - jeńcy wojenni - Belgowie, Francuzi, Holendrzy, Polacy, Portugalczycy, Rumuni, Serbowie, Włosi, a także żołnierze armii carskiej i Armii Czerwonej. Na cmentarzu znajduje się siedem pomników: trzy z czasów pierwszej wojny światowej, jeden z drugiej oraz trzy powojenne. Wśród tych ostatnich jest pomnik (oraz płyty nagrobne) przeniesiony tutaj z Placu Wolności, stanowiący dawniej część Mauzoleum Żołnierzy Radzieckich.
Zarówno miasto jak i jego zabytki można podziwiać poruszając się według miejskich szlaków turystycznych. Wyżej wspomniano o Europejskim Szlaku Gotyku Ceglanego według, którego można zwiedzać Stargard. Ale to nie wszystkie trasy wyznaczone w mieście dla ułatwienia turystom odkrycia największych atrakcji Stargardu. Przez miasto przebiega żółty szlak Stargardzki Szlak Staromiejski „Stargard–Klejnot Pomorza” (długość 3 km). Biegnie on po okręgu stargardzkich plant oraz przechodzi przez Rynek Staromiejski. Z kolei niebieski Szlak Anny Jagiellonki (długość 35 km, przy czym 3 km na terenie miasta) związany jest z podróżą księżniczki polskiej, która w 1491 r. wyruszyła ze Stargardu Szczecińskiego do Szczecina. Tam czekał na nią przyszły mąż książę pomorski Bogusław X. Natomiast Szlak im. Hetmana Stefana Czarnieckiego (długość 62 km, przy czym w granicach miasta 4 km) upamiętnia polskiego hetmana i jego oddziały, które przebywały w regionie w okresie walk z wojskami szwedzkimi.
Wędrówki po mieście i okolicy można również zorganizować na „dwóch kółkach”. Do tego można posłużyć się czterema szlakami turystycznymi, które mają postać pętli. Niebieski szlak poprowadzony został ze Stargardu przez Lubowo, Rogowo i Grzędzic. Czerwony wiedzie ze Stargardu przez Lipnik, Zieleniewo i Grzędzic. Natomiast żółty również zaczyna sie w Stargardzie i biegnie przez Kunowo i Giżynek. Ostatni szlak zielony także zaczynający się w Stargardzie poprowadzony został przez Klępino, Grabowo i Kiczarowo.
Przez Stargard Szczeciński przebiega 15 południk długości geograficznej wschodniej, który jest głównym południkiem środkowoeuropejskiej strefy czasowej. Fakt położenia Stargardu na 15 południku upamiętnia kamienny obelisk znajdujący się przy ul. Szczecińskiej nieopodal Ronda 15. Południk. Nie znane są dokładne dzieje powstania pomnika. Uważa się, że ustawiony został on przez Niemców w okresie międzywojennym. Przez lata uległ on dewastacji, ale dzięki staraniom służb miejskich i członków PTTK, wiosną 1996 r. został odremontowany. Co ciekawe przez Pomorze Zachodnie prowadzi trasa wycieczkowa szlakiem 15 południka. Wiedzie ona od Trzęsacza nad Morzem Bałtyckim przez Stargard do Trzcinnej koło Myśliborza.
Z kolei do żeglugi śródlądowej zachęca fakt, istnienia szlaku kajakowego po rzece Inie. Prowadzi on od Recza przez Stargard i Goleniów aż do ujścia do Domiąży. Obecnie planuje się zagospodarowanie odcinka Iny do celów turystycznych wraz z budową przystani kajakowej, stanowisk wodnych, miejsc biwakowych i ogniskowych.
Podczas licznych spacerów po mieście warto zajrzeć także do parków miejskich. Co ciekawe w samym Stargardzie zlokalizowane jest kilkanaście parków i dużych skwerów zieleni. Bez wątpienia najbardziej atrakcyjny teren do spacerów i wypoczynku znajduje się w Parku Chrobrego. Obejmuje on powierzchnię od bramy Portowej, aż do bramy Pyrzyckiej, z amfiteatrem i aleją Słowiczą. Znajduje się tu neogotycki kościół (ob. cerkiew), oraz wieża ciśnień. Wchodzi w skład plant stargardzkich. Umiejscowione są tutaj dwa pomniki przyrody: klon jawor (średnicy 3 m) oraz buk zwyczajny (średnicy 4,50 m). W zasadzie na terenie Stargardu znajduje się 19 pomników przyrody. Najliczniejszą grupę stanowią platany klonolistne występujące w grupie 11 drzew w Parku Popiela. Ponadto jako pomniki przyrody uznane są: klon jawor, klon zwyczajny i topola geldryjska w parku 3. Maja, dąb szypułkowy i wierzba biała z parku Jagiellońskiego oraz grab pospolity (park Zamkowy), topola czarna (ul. Sportowa) i wiąz szypułkowy (ul. Skarbowa).
Do odwiedzenia Stargardu z pewnością zachęca łatwość podróżowania zarówno po mieście (linie autobusowe), jak i w regionie (droga szybkiego ruchu, komunikacja kolejowa, PKS oraz busy). Również baza lokalowa jest w pełni zagospodarowana. W mieście funkcjonuje 7 hoteli, przy czym wynajmowane są również pensjonaty, domy wypoczynkowe, wille, zajazdy, kwatery prywatne oraz campingi i agroturystyka na obrzeżach miasta. Także zaplecze gastronomiczne stoi na wysokim poziomie obsługi. W licznych restauracjach, barach i kawiarniach można zjeść smaczne, świeże ryby oraz inne owoce morza.
Warto zobaczyć