Nowogard to miasto w północno-zachodniej Polsce, w województwie zachodniopomorskim, w powiecie goleniowskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Nowogard. Miejscowość położona jest na Pobrzeżu Szczecińskim, na wschodnim skraju Puszczy Goleniowskiej, nad Jeziorem Nowogardzkim.

Miejscowość umiejscowiona jest w odległości 64 km na północny wschód od Szczecina i 56 km na południe od wybrzeża Bałtyku, 99 km od Koszalina, 282 km od Gdańska i 168 km od Słupska.

W odległości ok 20 km na zachód od centrum Nowogardu, w pobliskim Goleniowie znajduje się międzynarodowy Port Lotniczy Szczecin-Goleniów im.NSZZ „Solidarność”.

Nowogard umiejscowiony jest przy drodze krajowej nr 6 i linii kolejowej Szczecin– Kołobrzeg. Na początku XX w. istniała jeszcze linia Nowogard–Dobra Nowogardzie. Tory rozebrano jednak w 1945 r. Obecnie w użytku jest tylko fragment tejże linii Nowogard–Nowogard Zakład.

Transport kołowy zapewniają prywatni przewoźnicy bus oraz państwowy PKS Nowogard, po mieście uruchomiona jest komunikacja miejska (3 linie).

Miasto Nowogard położone jest w powiecie goleniowskim w województwie zachodniopomorskim. Do części miasta zaliczają się dawne miejscowości: Plewniak, Pustać, Radosław, Smużyny. Według danych z 1 stycznia 2009 powierzchnia miasta wynosi 12,44 km². 

Herb miasta i gminy Nowogard stanowi tarcza herbowa o białym polu, na którym przedstawione są czerwone blankowane mury miasta z wieżą bramną pośrodku. Brama miasta jest otwarta i podobnie jak jej okna, posiada czarny prześwit. Na stożkowym dachu wieży usadowione jest złote drzewce, na którym z prawej strony umieszczona jest chorągiew o błękitnym płacie ze wspiętym złotym lwem z koroną zwrócony w lewą stronę tarczy. Na tle herbu widnieją błękitne lilie - cztery po prawej stronie drzewca, 7 po lewej stronie. Chorągiew z lwem przedstawia godło rodu von Eberstein (Everstein), niegdysiejszych właścicieli Nowogardu.

Przez pierwsze miesiące po wojnie miasto nosiło nazwę Nowogród. Obecną nazwę miasta wprowadzono rozporządzeniem ministrów Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 7 maja 1946 r.

Za czasów pierwszych osadników ludzkich Nowogard był grodem leżącym na półwyspie jeziora. Dodatkowo umocniony był wałem drewniano-ziemnym. Wewnątrz znajdowały się budynki zamieszkane przez kasztelana i jego otoczenie. Na podgrodziu zamieszkiwała osiadła tu ludność słowiańska, zajmująca się rybołówstwem, rolnictwem i rzemiosłem. z kolei pierwsza wzmianka dotycząca wczesnośredniowiecznej historii miasta pochodzi z 1268 r. Wówczas po raz pierwszy dokumentacji piśmienniczej znalazła się wzmianka o Nowogardzie jako własności biskupa kamieńskiego. W 1274 r. biskup Herman von Gleichen osadził w grodzie nowogardzkim swego krewnego, grafa Ottona von Eberstein z Brunszwiku, która to rodzina będzie władać włościami przez kolejne pokolenia. W roku 1309 Nowogard otrzymał przywilej przenoszący go na prawo lubeckie.

W pierwszej połowie XIV w. rozpoczęto w Nowogardzie budowę murów obronnych wokół miasta, które po otoczeniu go murami przybrało kształt spłaszczonego koła. W środku znajdował się duży prostokątny rynek, w centrum którego wznosił się ceglany, gotycki ratusz. Obok, po stronie zachodniej, usytuowano (budowany w latach 1330–1334) istniejący do dziś, kościół Najświętszej Marii Panny. Nowogard był wówczas niewielkim ośrodkiem rolniczo-rzemieślniczym, który mimo dogodnego położenia nie rozwinął się w znaczący ośrodek handlowy. W 1663 r. po śmierci ostatniego z Ebersteinów, dobra nowogardzkie przeszły w posiadanie księcia Bogusława Croy d’Archot, a następnie stały się własnością elektorów brandenburskich. Na początku XVIII w. do okręgu nowogardzkiego przyłączono powiat Dewitzów, właścicieli Dobrej.

W czasie wojen toczonych przez Prusy w XVIII w. miasto poważnie ucierpiało. W 1770 r. liczyło zaledwie 726 mieszkańców, utrzymujących się wyłącznie z rolnictwa i hodowli zwierząt. W 1807 r. po ciężkich bojach miasto zostało zajęte przez wojska napoleońskie. W konsekwencji nowych reform administracyjnych najpierw Nowogard ustanowiono siedzibą powiatu (1809 r.), a następnie utworzono powiat składający się z miast: Goleniów i Nowogard. Przyspieszony rozwój miasta przyniosła 2. połowa XIX w. W latach 80. XIX w. wybudowano w mieście kolej żelazną. Połączenie kolejowe stanowiło dla mieszkańców dodatkowy impuls do rozwoju gospodarczego. W następnych latach wybudowano wiele obiektów użyteczności publicznej, powstały nowe zakłady przemysłowe. Tuż przed wybuchem II wojny światowej Nowogard liczył 8 148 mieszkańców. Okres dwudziestolecia międzywojennego oraz wybuch II wojny światowej nie wprowadził w życie mieszkańców większych zmian. Sytuacja zmieniła się diametralnie dopiero zimą 1945 r. W marcu miasto zostało zajęte przez wojska radzieckie (12 Gwardyjski Korpus Pancerny, 79 Korpus Strzelecki oraz I Dywizja im. T. Kościuszki, 3 Berliński Pułk Piechoty). W walkach o Nowogard zginęło 30 polskich żołnierzy, a w okolicach miasta kolejnych 32 żołnierzy polskich. Do wyzwolenia istniało w Nowogardzie co najmniej 7 obozów jenieckich, głównie dla Francuzów i kilkuset Afrykanów. Tuż przed opuszczeniem miasta Niemcy zamordowali 40 jeńców na terenie późniejszej składnicy złomu. W wyniku II wojny światowej Nowogard włączony został w granice Polski.

Miasto zostało w okresie powojennym częściowo odbudowane i rozbudowane. Zabudowano m.in. zniszczone całkowicie zabytkowe centrum miasta, wybudowano nowe osiedla mieszkaniowe. Powstały też obiekty użyteczności publicznej: hotel, dom kultury, biblioteka, szkoły. W ostatnich latach wykonano: modernizacje oczyszczalni ścieków i domu kultury, rozbudowę sieci kanalizacyjnej i wodociągowej oraz ujęcia wody pitnej, a także powiększono bazę hotelowo-gastronomiczną, wybudowano trzy duże sale sportowe, a plaża miejska zyskała zjeżdżalnię wodną.

Pomimo strat poniesionych w czasie walk o miasto w marcu 1945 r. cały obszar Starego Miasta w Nowogardzie został wpisany do rejestru zabytków. Zwiedzając miasto warto zwrócić uwagę na kościół Wniebowzięcia NMP. Jest to późnogotycki kościół Mariacki zbudowany w latach 1330–1334. Będąc w środku można podziwiać nawę główną o gwiaździstych sklepieniach, nawy boczne oddzielone potężnymi filarami, sklepienia krzyżowo-żebrowe. W prezbiterium znajduje się bogato zdobiony, barokowy ołtarz z początku XVII w. z kilkunastoma scenami figuralnymi.

Warto udać się również pod zamek Ebersteinów. Jest to kompleks zabudowań zamkowych z XIII w. (obiekt rozbudowany w XVI, XVIII i XIX w.). Niestety nie można wejść na zamek, gdyż od roku 1820 pełni funkcję zakładu karnego. Został spalony podczas buntu więźniów w 1989 r. Z innych gmachów użyteczności publicznej warto zwiedzić nowogardzki ratusz. Obecnie podziwiana bryła budynku zbudowana została w 1911 r. według projektu mistrza budowlanego Berga. Stanął na miejscu kamienicy mieszkalnej, bowiem wcześniej siedziba rady miejskiej znajdowała się pośrodku rynku. Obiekt posiada wieżyczkę zegarową. Mieści się przy południowej pierzei dawnego rynku (plac Wolności).

W pobliżu zakładu karnego znajduje się niewielki zbiornik otoczony rozległymi szuwarami – jest to pozostałość Jeziora Grodzkiego. Obejmuje on powierzchnię 29,5 ha, w jego skład wchodzi zbiornik wodny oraz przylegające do niego trzcinowiska, nieużytki i łąki. Znaleźć tutaj można: kupkówka pospolita, kostrzewa czerwona, tymotka łąkowa, wiechlina łąkowa, kłosówka wełnista, mietlica pospolita, skrzyp bagienny, podagrycznik pospolity, sity i koniczyny. Spotykane są tu ciekawe płazy, gady i bezkręgowce, ale przede wszystkim liczne chronione i rzadkie ptaki. Tereny te są miejscem rozmnażania się, żerowania i odpoczynku licznych gatunków ptaków, w tym rzadkich, jak na przykład: bąk, gągoł, wąsatka. Podlegają one całkowitej ochronie i znajdują się na liście gatunków zagrożonych, ujętych w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt. Występują również m.in.: zausznik, bączek, czapla siwa, świstun, cyranka, cyraneczka, płaskonos, czernica, zielonka, kokoszka, batalion, krwawodziób, remiz. Spośród chronionych zwierząt bezkręgowych na terenie użytku ekologicznego występują dwa gatunki trzmieli oraz ślimaka winniczka.

W trakcie spacerów po mieście można podejść do murów obronnych z XIV w. (zachowane tylko częściowo nad jeziorem), a także zobaczyć dawne sanatorium (ul. Smużyny 2). Obecnie budynek pełni funkcję Domu Pomocy Społecznej. Będąc w tym miejscu można poświęcić kilka minut na przechadzkę po znajdującym się wokół DPS parku leśnym.

Największą atrakcją turystyczną Nowogardu jest sięgające centrum miasta Jezioro Nowogardzkie. Nad jeziorem usytuowany jest ośrodek sportu i rekreacji ze strzeżoną plażą miejską wyposażoną m.in. w zjeżdżalnię wodną o długości 70 m. Na terenie ośrodka znajdują się domki kempingowe oraz pole namiotowe. Jezioro Nowogardzkie stwarza dogodne warunki do uprawiania sportów wodnych. Wśród imprez organizowanych nad jeziorem należą: Turniej Piłki Plażowej, Maraton MTB dookoła jeziora Nowogardzkiego, Memoriał Artura Komisarka i Pawła Zugaja.

Jedną z atrakcji turystycznych jest utworzony w 1994 r. Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy "Sarni Las", w którym ochronie podlega drzewostan (buki, olsza, sosna, dąb) oraz zwierzyna (liczne gatunki ptaków, motyli, owadów). Zespół położony jest w zachodniej części miasta i przylega południową częścią do Jeziora Nowogardzkiego. Do lasu prowadzi ulica Wojska Polskiego oraz pieszy szlak turystyczny wiodący ulicą Promenada, a następnie trasą wokół jeziora. Na terenie miasta znajduje się także wiatrak i tor, na którym organizowane są zawody motocrossowe (o randze ogólnopolskiej i międzynarodowej) oraz dwa największe na Pomorzu cisy, liczące około 700 lat.

Nowogard to lokalny ośrodek edukacyjny. W mieście znajdują się 3 przedszkola, 4 szkoły podstawowe, 3 gimnazja, 1 liceum profilowane, 3 licea ogólnokształcące, 3 szkoły policealne, 5 techników ponadgimnazjalnych. Miejska Biblioteka Publiczna im. Stefana Żeromskiego mieści się w obiekcie położonym w centrum miasta, w pobliżu starych murów obronnych. W jej skład wchodzą: czytelnie, wypożyczalnie dla dzieci i dorosłych, dział zbiorów specjalnych, sala wystawiennicza i pracownie biblioteczne. Wśród imprez organizowanych w placówce są, głównie spotkania ze sławnymi osobami, artystami. Do kulturalnych punktów miasta zalicza się również Nowogardzki Dom Kultury organizujący koncerty, spotkania autorskie, spektakle i przedstawienia, wystawy plastyczne, fotograficzne itp. W placówce odbywają się warsztaty rzeźbiarskie, fotograficzne, muzyczne, snookera, a także funkcjonują zespołu taneczne, muzyczne i teatralne. W celu mobilizacji lokalnej społeczności twórczej organizowane są corocznie różnorodne konkursy.

W mieście funkcjonuje Stadion Miejski Nowogard, ul. Wojska Polskiego 41. Swoje treningi rozgrywa miejscowa drużyna piłkarska "Pomorzanin", skatepark oraz w okresie zimowym na boiskach Orlika lodowisko.

Dla miłośników „dwóch kółek” przeznaczony jest Szlak rowerowy „Równina Nowogardzka” (długość ok. 122 km, przebiega przez trzy gminy). Trasa zapewnia różnorodne wrażenia, m.in. dzikie zakątki natury, wiele cennych obiektów przyrodniczych ukrytych w kompleksach leśnych oraz wiekowych parkach podworskich i wzdłuż dróg. Przejeżdżając przez miasteczka i wsie odkryjemy gotyckie, murowane obiekty świeckie, kościoły ryglowe, drewniane dzwonnice, obronne mury miejskie z basztami, stare pałacyki ze starodrzewami, pomniki przyrody i głazy narzutowe.

Do znanych osobowości urodzonych w Nowogardzie, bądź wychowujących się od najmłodszych lat należą sportowcy Marek Leśniak (piłkarz) i Mateusz Zaremba (piłkarz ręczny).

W 2007 r. Nowogard miał 2050 prywatnych podmiotów gospodarczych, z czego 1661 stanowiły osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, 11 spółdzielnie oraz 20 spółki handlowe z udziałem kapitału zagranicznego. W mieście jest 1 targowisko całoroczne. W mieście znajduje się zakład produkujący stolarkę drzwiową i okienną, zakład produkcji mas bitumicznych, zakład produkcji betonów. Przy północnej granicy Nowogardu mieści się zakład produkujący dywany do wyściełania podłóg samochodowych. Nowogard należy do Związku Miast Polskich.