Wzgórza Bukowe to region wchodzący w skład Pobrzeża Szczecińskiego. Położony jest na południowy wschód od centrum Szczecina, na wschodnim brzegu rzeki Odry. Częściowo leży w granicach administracyjnych miasta, a także przyległych gmin Gryfino i Stare Czarnowo. Od północnego wschodu kraina przylega do Równiny Goleniowskiej, a od południa do Równiny Wełtyńskiej.
Północną część wzgórz przecina autostrada A6 w kierunku Berlina oraz droga krajowa nr 10. Po stronie zachodniej przebiega zaś droga krajowa S3 ze Szczecina w kierunku granicy z Czechami.
Wzgórza Bukowe to jedno z najwyższych pasm wzniesień morenowych na Pomorzu Zachodnim. Dominują w krajobrazie obszarów graniczących i są widoczne z odległości wielu kilometrów. Ciągną się w kierunku, od północnego zachodu na południowy wschód, osiągając długość 14 km i szerokość około 5-6 km. Teren ten został ostatecznie ukształtowany w czasie ostatniego zlodowacenia, około 10 tysięcy lat temu. W północnej części obszaru przeważają strome stoki o nachyleniu często powyżej 20°, porozcinane licznymi głębokimi dolinami. W środkowej części krajobraz jest bardziej stonowany. Występuje tu płaska i falista wysoczyzna morenowa. Dalej teren dość stromo opada ku północy i łagodnie ku południowi. Południowa część krainy jest ukształtowana podobnie do środkowej, jest to wysoczyzna morenowa oraz sandr z licznymi zagłębieniami, często wypełnionymi wodą lub podmokłymi, torfowiskowymi. Charakterystyczną cechą krajobrazu Wzgórz Bukowych jest skomplikowany system głębokich dolin, osiągających długość od 1 do 4 km oraz o różnicach wysokości dochodzących do 100 m. Najwyższym szczytem wzgórz jest Bukowiec, sięgający 148 m n.p.m. Ta wyjątkowo urozmaicona rzeźba powstała w wyniku działalności wód płynących. Ze zboczy wzgórz spływają małe strumienie, łączące się w niewielkie potoki płynące na dnie głębokich wąwozów. Dwa z większych potoków, płynących w kierunku północnym, to Chojnówka i Rudzianka. Chojnówka wypływa z małego oczka wodnego w pobliżu Bukowca, płynie wśród wzgórz rezerwatu „Bukowe Zdroje” i wpada do Cegielinki, dopływy Regalicy. W dolnym odcinku Chojnówki do dziś zachowały się pozostałości zbiorników zaporowych stawów młyńskich. Rudzianka wypływa z okolic skrzyżowania dróg łączących Podjuchy, Kołowo i Binowo, płynie głęboką doliną w kierunku dzielnicy Klęskowo. Trzeci z większych potoków to Wielka Niedźwiedzianka, która ma swoje źródła w okolicach Kołowa, i płynie w kierunku południowym, uchodząc do rzeki Płoni. Od południowej strony wzgórza sąsiadują z dwoma dużymi jeziorami polodowcowymi. Są to bezodpływowe jezioro Binowskie o powierzchni 52,4 ha i jezioro Glinna o powierzchni 75,6 ha, połączone ciekami wodnymi z leżącymi w pobliżu mniejszymi akwenami.
Obszar wzgórz porośnięty jest drzewostanem z przewagą buka, dębu i sosny, zwanym Puszczą Bukową. Na jej obszarze utworzono w 1981 roku Szczeciński Park Krajobrazowy Puszcza Bukowa w celu ochrony starego drzewostanu, tzw. buczyny pomorskiej, w runie której występuje: zawilec gajowy, fioł leśny, gajowiec żółty i inne. Na terenie parku powołano siedem rezerwatów przyrody: Bukowe Zdroje, Trawiasta Buczyna, Źródliskowa Buczyna, Kołowskie Parowy, Buczynowe Wąwozy, Zdroje i Osetno. Wzgórza Bukowe charakteryzują się specyficznym mikroklimatem. Głównymi przyczynami tego stanu są duże różnice wysokości, bliskość dużych zbiorników wodnych, duże kompleksy leśne oraz bliskość dużego miasta. Na tym obszarze notuje się niższe temperatury powietrza, krótszy okres bezprzymrozkowy, wyższe sumy opadów czy dłuższy czas zalegania pokrywy śnieżnej. Uwarunkowania te miały wpływ na założenie ogrodu dendrologicznego w Glinnej, na południowo-wschodnim skraju Puszczy Bukowej. Miejsce to położone jest w tzw. "Słonecznej Kotlinie", gdzie panują odpowiednie warunki do uprawy roślin egzotycznych. Arboretum zostało założone w II połowie XIX wieku z inicjatywy nadleśniczego Carla Ludwika Gene. Rośnie tutaj około 300 gatunków i odmian drzew i krzewów. Zobaczyć też można największą w Polsce jodłę olbrzymią o obwodzie 4,3 m i wysokości 42 m. Do 1987 roku rósł tu wielki okaz mamutowca olbrzymiego, nazywanego popularnie sekwoją, o obwodzie 450 cm i wysokości 40 m. Na pamiątkę pozostawiono ucięty pień o długości 8 m. Na terenie ogrodu dendrologicznego wytyczono ścieżkę dydaktyczno-przyrodniczą.
Puszcza to nie tylko drzewa, krzewy i zielone rośliny runa, to także bogaty świat zwierząt. Można tu spotkać dziki, sarny, jelenie, a także gronostaje, wydry, jenoty i wiele innych gatunków. W 2003 roku rozpoczęto w Puszczy Bukowej zakończoną sukcesem akcję reintrodukcji popielicy. Bogaty jest też świat ptaków, które gniazdują w koronach wysokich buków i sosen. Osobliwością puszczy jest bocian czarny, gnieżdżący się w trudno dostępnych partiach lasu. Poza tym występują tu gatunki znajdujące się w spisie Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt Leśnych, między innymi bąk, kania ruda, bielik, orlik krzykliwy i ohar. Bardzo bogata jest również fauna motyli. Reprezentuje ją około 400 gatunków, z czego 60 gatunków to motyle dzienne, np. paź królowej, niestrzęp głogowiec i strażnik. Na wzgórzach odkryto także rzadkie gatunki pajęczaków, chrząszczy i mięczaków. Wzgórza Bukowe poza walorami przyrodniczymi kryją wiele ciekawych, wartych odwiedzenia miejsc. W samym sercu Puszczy Bukowej, na Polanie Kołowskiej zachowała się jedyna wieś leżąca na głównym grzbiecie Wzgórz Bukowych, Kołowo, najwyżej położona miejscowość w okolicach Szczecina, leżąca na wysokości 135 m n.p.m. Osobliwością puszczy są tzw. „Morowce”, leżące wzdłuż czerwonego szlaku prowadzącego do Przełęczy Trzech Braci. Kamienie ozdobione są krzyżem lotaryńskim z datą 1773 r. i leżą w jednakowych odległościach od siebie. Podania głoszą, że miały chronić przed epidemią dżumy. Na obszarze Wzgórz Bukowych znajduje się około 60 głazów narzutowych o obwodzie powyżej 7 m, pozostawionych tu przez lądolód skandynawski. Najbardziej znane to: głaz Krajoznawców, Serce, Kołyska, Szwedzki Kamień, Błażej i Głaz Grońskiego. Prowadzą do nich znakowane szlaki turystyczne.
W granicach administracyjnych Szczecina, oddzielony drogą S3 od reszty obszaru, zlokalizowany jest Park Leśny Zdroje z Jeziorem Szmaragdowym, które powstało w wyniku zalania wyrobiska po kopalni kamieni kredowych oraz rezerwat „Zdroje”, utworzony w celu ochrony naturalnie odnawiającego się cisa. W niewielkiej odległości od jeziora znajduje się strome wzgórze Widok, dawna hałda składowiska odpadów z pobliskiej kopalni kredy. Wzgórze z rekreacyjną polaną stanowi doskonały punkt widokowy, „Okno na Szczecin”, z którego roztacza się wspaniały widok na dolinę Regalicy i lewobrzeżny Szczecin. Obok wzgórza można zwiedzić pozostałości niemieckich bunkrów i podziemnych sztolni dawnej kopalni kredy wykorzystywanych w czasie II wojny światowej do celów militarnych.
Na terenach Kniei Bukowej wytyczono 200 km znakowanych szlaków pieszych. Prowadzą tu między innymi Szlak Nadodrzański, Szlak przez Trawiastą Buczynę, Szlak Buczynowych Wąwozów, Szlak przez Słupi Głaz im. Wojciecha Lipniackiego, Szlak przez Wielecki Staw, Szlak Górski na Bukowiec, czy Szlak do Jeziora Szmaragdowego. Obecnie oznakowany jest jedynie jeden szlak rowerowy "Zielona Odra". Miłośnicy aktywnego wypoczynku mogą skorzystać z oferty klubu golfowego w Binowie. Kompleks obejmuje 18-dołkowe pole golfowe, 9-dołkowe pole treningowe, putting green oraz driving range. Amatorzy jazdy konnej powinni wybrać się do Binowa lub Kołówka. Tam bowiem działają stadniny, a w okolicy wytyczone są szlaki konne.
Warto zobaczyć