Równina Pyrzycko-Stargardzka to mezoregion Pobrzeża Szczecińskiego, położony w jego południowo-wschodniej części. Rozciąga się wokół jeziora Miedwie i obejmuje tereny trzech powiatów i siedmiu gmin: Pyrzyce, Przelewice, Warnice, Choszczno, Dolice, Kobylanka i Stargard Szczeciński. Przez teren równiny prowadzą drogi krajowe nr 3 ze Świnoujścia do Lubawki i 10 ze Szczecina w kierunku Bydgoszczy, wojewódzkie nr 106 z Pyrzyc do Stargardu Szczecińskiego i 122 z Pyrzyc do Piasecznika. Dostępność komunikacyjną uzupełnia linia kolejowa Szczecin-Stargard Szczeciński.
Teren Równiny Pyrzycko-Stargardzkiej można podzielić na dwie części: północno-wschodnią, wyższą część w okolicach Stargardu Szczecińskiego i niższą, tak zwaną Kotlinę Pyrzycką, leżącą na południowy zachód od Stargardu. Część stargardzka równiny leży na wysokości od 30 do 40 m n.p.m. Znajduje się tu jeden z największych w Europie obszarów występowania polodowcowych form zwanych drumlinami. Równina Stargardzka jest bardzo słabo zalesiona, większość jej obszaru zajmują uprawy rolne. Druga część równiny, Kotlina Pyrzycka, to również teren prawie bezleśny. W przeszłości była rozległym basenem jeziornym z wodami roztopowymi pochodzącymi z ostatniego zlodowacenia, na dnie którego osadziły się osady mułowo-ilaste, z których w późniejszych czasach powstały słynne czarne ziemie pyrzyckie.
Pozostałością po basenie jeziornym jest polodowcowe, rynnowe jezioro Miedwie leżące na terenie gmin Stargard, Pyrzyce i Warnice, będące drugim co do wielkości jeziorem w woj. zachodniopomorskim. Północny kraniec jeziora Miedwie sięga okolic Stargardu Szczecińskiego, a południowy znajduje się w obrębie Kotliny Pyrzyckiej. Obejmuje powierzchnię 3527 ha, ma długość 15,5 km i szerokość od 3 do 4 km. Położone na wysokości 14 m n.p.m., stanowi najgłębszą kryptodepresję w Polsce - jego maksymalna głębokość dochodzi do 43,8 m. Nieopodal znajduje się mniejsze jezioro rynnowe Płoń, połączone z Miedwiem rzeką Płonią. Na zachód od Miedwia, w Kotlinie Pyrzyckiej, pośród pół leżą mniejsze jeziora pochodzenia polodowcowego - Żelewko, Będgoszcz i Zaborsko.
Przez Równinę Pyrzycko-Stargardzką przepływa rzeka Ina i jej dopływy - Mała Ina i Krąpiel, a także dopływ Krąpieli - Pęzinka. Ina to rzeka o długości 128 km. Zarówno Mała Ina, jak i Krąpiel mają twarde, kamieniste dna, przypominające górskie potoki. W krajobrazie rolniczym zachowały się fragmenty naturalnych ekosystemów wokół małych jezior i oczek wodnych. Rozwija się tu roślinność szuwarowa, turzycowiskowa i turzycowo-mszysta. Szuwary kłoci wiechowatej, pojawiające się w siedliskach zasobnych w wapń, a znajdujące się wokół jeziora Miedwie, uważane są za jedne z najrozleglejszych w Europie. Inne stanowisko kłoci wiechowatej znajduje się też w dolinie rzeki Płoni. Przy południowym krańcu jeziora Miedwie ciągną się wzniesienia zwane Brodogórami z rezerwatem roślin stepowych.
W celu ochrony przyrody na terenie Równiny Pyrzycko-Stargardzkiej utworzono liczne obszary chronionego krajobrazu, użytki ekologiczne, a także rezerwaty, jak Dęby Sądowskie, Gogolewo, Brodogóry, Stary Przylep i Ozy Kiczarowskie. Rezerwat Dęby Sądowskie leży w gminie Dolice i chroni fragmenty lasu grądowego z pomnikowymi dębami, liczącymi około 400 lat, i stanowiska storczyków w runie. Gogolewo to rezerwat w gminie Marianowo, chroniący obszary łąk w dolinie rzeki Krąpieli i zachowane stanowiska pełnika europejskiego. Brodogóry i Stary Przylep to rezerwaty w gminie Warnice, powołane w celu ochrony reliktowych muraw kserotermicznych i roślin ciepłolubnych. Ozy Kiczarowskie położone są w gminie Stargard Szczeciński - tu ochronie podlegają odsłonięte utwory dyluwialne, tzw. ozu, zbudowanego z glin zwałowych i piasków polodowcowych. Oprócz rezerwatów na terenie równiny powstały trzy obszary ochrony sieci Natura 2000. Dwa z nich to obszary siedliskowe (Dolina Płoni i Jeziora Miedwie i Dolina Krąpieli), a trzeci to obszar ochrony ptaków (Jezioro Miedwie i okolice).
Równina Pyrzycko-Stargardzka była od dawna zamieszkiwana przez ludy rolnicze, o czym świadczą liczne znaleziska archeologiczne. W dolinie Małej Iny i Płoni napotkano na liczne groby megalityczne w kształcie trapezu, zbudowane z głazów narzutowych i kamieni polnych. Pod koniec XIX wieku było ich jeszcze około 100, lecz do dziś zachowały się tylko trzy megality, znajdujące się w okolicach wsi Karsko i Krępcewo. Wokół jeziora Miedwie, w średniowieczu powstała sieć osad należących do ziemi kołbackiej, będącą wówczas we władaniu cystersów, którzy na tych terenach byli prekursorami nowoczesnych rozwiązań technicznych i prawnych opartych na prawie niemieckim, regulującym powinności i przywileje mieszkających tu chłopów. We władaniu cystersów znalazły się liczne miejscowości. w wielu z nich zachowały się średniowieczne kościoły, budowane głównie z kamieni granitowych i cegły ceramicznej.
Największym miastem równiny jest Stargard Szczeciński, położony w odległości 40 km na południowy-wschód od Szczecina. Jest to jedno z większych miast Pomorza Zachodniego. Szczyci się bogatą historią i zespołem kilku świetnie zachowanych zabytków z okresu średniowiecza. W IX wieku prawdopodobnie powstał tu obronny gród-warownia, wspominany w dokumentach z nazwy jako gród kasztelański, istniejący w 1140 roku. Prawa miejskie Stargard otrzymał w 1253 roku od księcia pomorskiego Barnima I. W tym czasie zaczęły powstawać najważniejsze budowle miejskie: kościoły, mury obronne, ratusz i kamienice kupieckie. Szybki rozwój miasta nastąpił w XIV wieku, gdy Stargard został członkiem Hanzy. Wiele zabytków z okresu świetności miasta ocalało i obecnie stargardzka starówka należy do najcenniejszych zespołów architektonicznych na Pomorzu. Najważniejszy gotycki kościół ceglany w Polsce, a jednocześnie najpiękniejszy zabytek Stargardu, to kolegiata Najświętszej Maryi Panny Królowej Świata. Zabytek ten został wpisany na listę światowego dziedzictwa kultury UNESCO. Zachowały się również średniowieczne fortyfikacje miejskie z basztami i bramami, świątynie, ratusz i kamienice. W 2010 roku zespół miejskiej kolegiaty mariackiej i fortyfikacji wpisano na listę pomników historii. Na terenie starówki wytyczono żółty szlak turystyczny „Stargard klejnot Pomorza”, który prowadzi przez wszystkie najcenniejsze zabytki miasta. Bardzo ciekawym zabytkiem Stargardu jest kamienny krzyż pojednania, często nazywany pokutnym, z 1542 roku. Jest on wyjątkowym zabytkiem w skali Europy, gdyż jest to najwyższy krzyż pokutny na kontynencie europejskim. Stargard, ze względu na dużą ilość dobrze zachowanych zabytków gotyckich, został włączony do europejskiego szlaku gotyku ceglanego. Na przedmieściu Pszczelnik, przy ul. Szczecińskiej, znajduje się głaz z kulą ziemską informujący, że w tym miejscu przebiega południk 15 długości geograficznej wschodniej, wyznaczający czas strefy środkowoeuropejskiej.
Pyrzyce leżą nad kanałem młyńskim, zasilającym w wodę jezioro Miedwie. Już w VIII wieku zamieszkiwała tu ludność plemienia Pyrzyczan, a w X-XI wieku istniał warowny gród. W 1124 roku dotarł tutaj orszak biskupa Ottona z Bambergu, rozpoczynając misję chrystianizacyjną Pomorza. Zdarzenie to upamiętnia studzienka św. Ottona, która przetrwała zawieruchy wojenne i stoi do dzisiaj na terenie niewielkiego parku około 2 km od centrum miasta. Śródmieście Pyrzyc zachowało średniowieczną siatkę ulic, otoczoną kamienno-ceglanymi murami z XII-XIV wieku. W pierścieniu murów zachowały się dwie bramy, pięć baszt z centralnie umieszczonym gotyckim kościołem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny z przełomu XIV i XV wieku. Godna odwiedzenia jest, oddalona o 10 km na wschód od Pyrzyc, niewielka wieś Brzesko. Jej bogata historia i tradycja oraz zabytkowe obiekty sprawiają, że należy do atrakcyjnych turystycznie miejscowości ziemi pyrzyckiej. W tutejszym kościele od XV wieku czczona jest figura Matki Bożej Brzeskiej, do której ciągną pielgrzymi i turyści. Każdego roku 15 sierpnia organizowana jest inscenizacja religijno-folklorystyczna „Pogrzeb Maryi”.
Zwiedzając ziemię pyrzycką nie można pominąć Przelewic, z XIX-wiecznym neoklasycystycznym pałacem i przepięknym ogrodem dendrologicznym, jednym z trzech największych tego typu obiektów w Polsce. Arboretum zostało założone w latach 20. XX wieku przez ostatniego właściciela majątku w Przelewicach. Na ziemi pyrzyckiej i stargardzkiej zachowały się zabytkowe pałace i rodowe dwory oraz niezwykłe założenia parkowo-pałacowe, które pomimo zniszczeń zadziwiają oryginalnością i architekturą krajobrazu. Ciekawe, dobrze zachowane pałace z XIX wieku znajdują się w Pęzinie, Koszewie, Koszewku oraz w Krąpieli. Obecnie są własnością prywatną.
Równina Pyrzycko-Stargardzka jest ciekawym terenem do uprawiania turystyki rowerowej, pieszej, kajakowej oraz sportów wodnych, czemu sprzyja dobrze rozwinięta infrastruktura turystyczna.
Warto zobaczyć