Miasto gminne powiatu gryfińskiego. Jest to najbardziej na zachód wysunięte miasto Polski, położone w zachodniej części pasa Pojezierza Zachodniopomorskiego. Przez miasto przebiegają dwie drogi wojewódzkie nr 124 i 125. 23 km dzieli centrum miasta od drogi krajowej nr 31 łączącej Gryfino z Kostrzynem nad Odrą. Drogą tą można się również dostać do Szczecina (85 km). Niecałe 60 km na wschód przebiega droga krajowa E65, którą również można dojechać do Szczecina (98 km przez drogę 124, następnie 122, aż do drogi E65) oraz Gorzowa Wielkopolskiego (95 km przez drogę nr 26 i dalej E65). W niewielkiej odległości od Cedyni znajduje się przejście graniczne w Osinowie Dolnym (7,1 km na zachód). Stąd można dojechać do stolicy Niemiec, Berlina od którego dzieli nas tylko 60 km. Cedynia położona jest w pobliżu innych miast gminnych takich jak: Chojna (20 km na północny-wschód), Mieszkowice (26 km na południowy-wschód) oraz Widuchowa (39 km na północ). W najbliższej odległości od Cedyni znajduje się wiele wsi, m.in. Lubiechów Dolny (4 km na północ), Lubiechów Górny (6 km na północny-wschód), Czachów (8 km na północny-wschód), Łukowice (10 km na północny-wschód), Orzechów (6 km na wschód), Żelichów (9 km na południowy-wschód) oraz Osinów Dolny (7 km na południowy-zachód). Miejscowość leży na terenie Cedyńskiego Parku Krajobrazowego, w jej pobliżu znajduje się wiele rezerwatów przyrody, lasów, jezior oraz rzek. 

Cedynia jest dużym miastem. Ta miejscowość gminna ze względu na swoje położenie zlokalizowane w niewielkiej odległości od jezior, rzeki, lasów oraz dużą powierzchnię pól uprawnych i wiele gospodarstw, zyskała charakter rolniczo-letniskowy.
Jest to bardzo stare miasto. Już w VI w.p.n.e. na gruntach obecnego miasta powstało obronne osiedle obrony łużyckiej w skład której wchodził gród i osada podgrodowa, miało ono za zadanie strzec przeprawy przez Odrę.
Na początku X w.n.e. na miejscu zniszczonego grodziska powstają pierwsze osady słowiańskie.
Miasto po raz pierwszy zostało wzmiankowane w 972 r. kiedy to pod grodem Mieszko I i Czcibor, jego brat stoczyli zwycięską bitwę o ujście Odry z margrabią Hodonem. W 1299 r. otrzymała prawa miejskie, następnie w 1346 r. powstała instytucja sądu. Na początku XV w. właścicielem Cedyni stał się Zakon krzyżacki, jednak problemy finansowe zakonu spowodowały, iż w 1454 r. została odsprzedana Brandenburgii, której władcą był Fryderyk II. W 1611 r. miasto przejęło zabudowę klasztoru, który opustoszał po sekularyzacji zakonu. W trakcie Wojny Trzydziestoletniej Szwedzi zajęli miasto, które stało się siedzibą króla Gustawa II Adolfa w 1631 r. W wyniku bitwy rozegranej pod miastem w 1637 r., poważnie zostały uszkodzone budynki miejskie, a klasztor popadł w ruinę. Dziesięć lat później za sprawą króla Fryderyka WIlhelma I ruiny klasztoru zostały przebudowane na barokowy pałacyk myśliwski. Niestety w 1699 r. został zniszczony przez pożar. Na początku XVIII w. miasto zostało podbite przez Prusaków. W XIX w. nastąpił gwałtowny rozwój przemysłu, została w tym czasie wybudowana duża cegielnia i browar. Podczas II wojny światowej duża część zabudowań miejskich uległa zniszczeniu, a miasto było opuszczone. Po zakończeniu wojny miasto znalazło się w granicach Polski i w ramach akcji przesiedleńczej ponownie zamieszkane. W kolejnych latach odbudowano zabudowania i infrastrukturę miejską.  
W 1972 r. na wzgórzu Czcibora został wybudowany Pomnik Polskiego Zwycięstwa nad Odrą, jako upamiętnienie rocznicy bitwy. W samej Cedyni powstało kilka monumentów, między innymi trzy mozaiki.

Miejscowość ma bardzo dobrze rozwiniętą infrastrukturę. Dzięki zabudowie zlokalizowanej przy drogach wojewódzkich i drogach lokalnych oraz znajdującej się w pobliżu drogi krajowej można w łatwy i szybki sposób przemieścić się do innych miejscowości oraz w dalsze rejony Polski, ponadto dobrze zbudowana komunikacja autobusowa i kolejowa pozwala na swobodne przemieszczanie się ludności. W mieście funkcjonuje przedszkole, szkoła podstawowa i gimnazjum, które obejmują swym zasięgiem dużą część gminy, biblioteka wraz z czytelnią oraz remiza straży pożarnej. System Opieki Zdrowotnej jest tu dość dobrze rozwinięty, mieszkańcy oraz turyści mogą skorzystać z pomocy przychodni, poradni stomatologicznej jak i apteki. Ludność w wolnym czasie może skorzystać z wielu organizacji kulturalno-sportowych. Działa tu Cedyński Ośrodek Kultury i Sportu, który jest inicjatorem wielu wydarzeń kulturalnych odbywających się w regionie. Zajmuje się on również organizacją cyklicznych wydarzeń wokalnych oraz nauki gry na instrumentach. Działa przy nim kilka grup, m.in. chór "Czciborzanie", zespół wokalny "Gama", zespół wokalny "Radościanki". W gmachu Ośrodka mieści się również Muzeum Regionalne. W Cedyni funkcjonuje Cedyńskie Bractwo Historyczne "Comitatus" oraz "Gród". Miłośnicy sportu, piłki nożnej i rowerów mogą skorzystać z usług Klubu Sportowego "Czcibor" Cedynia oraz Cedyńskiego Klubu Rowerowego.
Najważniejszym wydarzeniem kulturalnym miasta są odbywające się w czerwcu Dni Cedyni. Wydarzenia związane z tym świętem odbywają się w wielu miejscach na terenie miasta, m.in. pod górą Czcibora gdzie można zobaczyć inscenizację bitwy polsko-niemieckiej z 972 r.
Znajdujące się w Cedyni ośrodki turystyczne, liczne szlaki turystyczne, pensjonaty oraz duża liczba sklepów i punktów usługowych stanowią dobrą bazę dla osób poszukujących miejsca do wypoczynku.

To wiekowe miasto posiada wiele zabytków, które do dnia dzisiejszego zachowały się w dobrym stanie.
Pierwszym z nich jest średniowieczny kościół p.w. Narodzenia NMP, który powstał na przełomie XIII i XIV w. Świątynia została przebudowana w XVIII i XIX w. Wyraźne są ślady zamurowanych pierwotnych ostrołukowych portali i okien. W szczytowej ścianie ozdobą są trzy blendy w układzie piramidalnym. Wnętrze kościoła zdobią dwie płyty nagrobne oraz barokowy ołtarz ambonowy z 1720 r. 
Kolejnym zabytkiem jest klasztor cysterek z XIII w. Wybudowano go w 1266 r. na sąsiadującym z grodem wzgórzu. Wielokrotnie przebudowywany, w XIV, XV i XVI w. W latach 1555 - 1611 r. istniała w nim szkoła dla panien szlacheckiego pochodzenia. Po reformacji został przekształcony na folwark. Po zniszczeniach dokonanych w trakcie II wojny światowej, został odbudowany. Znajduje się on na europejskiej trasie cystersów.
Na liście zabytków znajduje się również ratusz z 1840 r. 
Wpisany do rejestru zabytków jest cmentarz żydowski z XIX w. znajdujący się przy ul. Kościuszki. Przetrwał w dobrym stanie II wojnę światową, niestety w okresie powojennym zaczął popadać w ruinę. Dzięki dwóm mieszkańcom Cedyni został częściowo odbudowany i umieszczono na nim ponownie siedem ocalałych macew. Mają one kształt pionowego prostokąta, zakończone są dwuspadowo lub łukiem. Na większości z nich nie ma charakterystycznych ornamentów.

Poza zabytkami w Cedyni warto zwrócić uwagę na śródmieście, w którym podziwiać można XIX wieczne kamienice mieszczańskie, które stanowią najwartościowszy architektonicznie zespół budynków. Zobaczyć w tym miejscu można również dawny budynek sądu i archiwum miejskiego z 1849 r., XVIII wieczne piwnice do przechowywania wina wydrążone w skarpie wzgórza oraz dolinę dawnego młyna, z którego zachował się jedynie budynek gospodarczy przebudowany na hotel i restaurację. Teren współczesnego śródmieścia pokrywa się z obszarem średniowiecznej osady podgrodowej.
Obowiązkowym punktem do zwiedzania jest Muzeum Regionalne. Jego zbiory to przede wszystkim eksponaty pochodzące z wykopalisk archeologicznych na grodzisku, podgrodziu oraz cmentarzysku, jak i okolic Cedyni. Mieszkańcy mieli duży wkład w obecny wygląd eksponatów, darując do muzeum własne zbiory z zakresu paleontologi, archeologi i historii wojskowości. Do eksponatów paleontologicznych zaliczyć można poroże jelenia olbrzymiego oraz łopatka i cios mamuta. W muzeum zobaczyć również można eksponaty pochodzące z epoki kamienia, brązu i żelaza, średniowiecza. Są to przede wszystkim przedmioty codziennego użycia, narzędzia oraz egzemplarze broni. Zobaczyć również można przedmioty pochodzące z okresu II wojny światowej i rekonstrukcji przebiegu walk pod Cedynią z 1945 r. 
Warto obejrzeć teren dawnego grodziska, które znajdowało się tu w VI w.p.n.e. Prowadzone były tutaj prace wykopaliskowe w latach 1958 - 1959, natomiast w latach 1967 - 1973 oraz 1976 - 1985 prace prowadzono na północnym cmentarzysku (teraz znajduje się tam szkoła podstawowa). Podczas wykopalisk odkryto, iż w X - XII w. gród posiadał drewniano-kamienno-ziemne wały o wysokości 12 m i konstrukcji hakowej. W środku znajdowały się drewniane domostwa. Pozostałością dawnego grodziska jest górujące nad miastem wzniesienie. Na nim w 1966 r. ustawiono część ostrokołu wraz ze stylizowanym naczyniem, na którym złożono hołd pamiątkowy. Również w tym miejscu w 1985 r. umiejscowiono metalowy pomniczek, składający się z dwóch metalowych mieczy oraz tarczy, na której znajduje się herb miasta. Oprócz nich znajduje się na wzniesieniu kolejny metalowy pomnik z czterema stylizowanymi włóczniami i mieczami, na których umieszczono dwie tarcze z orłem piastowskim i współczesnym.
W Cedyni zachowała się do dzisiaj XIX wieczna wieża widokowa. Ta czternastometrowa wieża, wybudowana w 1895 r. przez ówczesnego burmistrza miasta Ernesta Melchera stanowiła hołd dla poległych podczas wojen Prus z Danią w 1864 r., Austrią w 1866 r. i Francją w latach 1870 - 1871. W dolnej części wieży mieściły się tablice z nazwiskami poległych, niestety zostały one zniszczone podczas II wojny światowej. W 1956 r. przeszła ona remont i została udostępniona do zwiedzania. Jest dużą miejscową atrakcją i tłumnie odwiedzana przez turystów. Z jej szczytu rozciąga się przepiękny widok na całą okolicę. Widać ją również wyraźnie z każdego punktu w mieście. 
Amatorzy turystyki pieszej mogą skorzystać z licznych szlaków turystycznych przebiegających przez miasto, np. Europejski Szlak Cysterski, szlak nowomarchijski, szlak krzyżacki, szlak templariuszy, szlak joannitów, szlak cysterski, szlak Pamięci Narodowej, szlak "Zielona Odra" oraz szlak nadodrzański.